Bài viết của tác giả Alana Semuels đăng trên The Atlantic ngày 2/8, chia sẻ góc view về công bình trong giáo dục tại Nhật Bản.
Ở nhiều nước, song song với đó có Mỹ, nền tảng kinh tế của mỗi học trò quyết định uy tín giáo dục nhận được. học sinh nhà giàu tham dự những trường được cấp vốn lớn với mức thuế bđs cao, với tiền đề vật chất và hàng ngũ giáo viên bậc nhất. tại nhiều khu vực lãnh thổ nghèo hơn, học trò thường có thiết bị học tập uy tín chất lượng kém, sách giáo khoa lỗi thời và đội ngũ tư vấn ít ỏi.
Điều này ko diễn ra ở Nhật Bản. Theo đơn vị chịu trách nhiệm hiệp tác và phát triển Kinh tế (OECD) - nhóm gồm 35 quốc gia thịnh vượng, Nhật Bản xếp hạng cao về cung cấp thời cơ giáo dục công bằng cho học sinh. OECD áng khoảng chỉ có 9% chênh lệch trong thành tích học tập của học trò Nhật Bản được giảng giải bởi bối cảnh kinh tế xã hội. Mức làng nhàng của OECD là 14% và tại Mỹ số lượng này là 17%. "Ở Nhật, bạn có thể có những địa phận nghèo, dù vậy ko có trường học tồi", John Mock, nhà dân tộc học tại Đại học Temple Nhật Bản (TUJ) nói.
Kết quả, ít học sinh ở xứ sở hửng đông phải vật lộn với việc học hay bỏ ngang. Tỷ lệ tốt nghiệp trung học là 96,7%, cao hơn nhiều đối với mức bình quân trung bình của OECD. tại Mỹ, chỉ có 83% học trò hoàn tất bậc trung học. Thêm vào đó, con trẻ nghèo ở Nhật Bản có xu thế phát triển tốt hơn lúc lớn khôn, so với nhiều nước như Mỹ và Anh (dù những nước Bắc Âu đi đầu về tiêu chí này).
Andreas Schleicher, người giám sát việc làm của OECD về giáo dục và phát triển kinh nghiệm nhận xét: "Đó là một trong nhiều hệ thống giáo dục ít ỏi mang lại kết quả tốt cho hầu hết học trò. những bất lợi được coi bổn phận của tập thể".
 |
| Một học trò đùa nghịch ở nơi học tập ở Koriyama, Nhật Bản. |
Chẳng hạn, ở làng Iitate, nơi cư dân buộc phải di trú do hàm lượng phóng xạ dự trữ cao sau thảm họa nhà máy điện hạt nhân Fukushima vào tháng 3 năm 2011, nhiều g/đình vẫn chưa quay trở về. các đống đất bị che phủ vì nhiễm xạ, những căn hộ chung cư bị đóng cửa. Trường tiểu học địa phương chỉ có 51 học trò, giảm mạnh so với tổng số hơn 200 trước thảm họa. mặc dù vậy, uy tín giáo dục dành cho những người quay về là cao nhất.
Chính phủ đã xây dựng ngôi trường mới bên ngoài địa bàn nhiễm xạ, tại thị trấn Kawamata. Dù các lớp học có quy mô rất nhỏ, trường vẫn nắm giữ nhân viên uy tín tốt. Trong một lớp học tác giả bài viết đến thăm, cả năm học sinh lớp 2 tại trường chăm chú xem một thầy giáo cắm hoa trong lúc ba giáo viên khác đứng xung quanh, giúp nhiều em tiến hành thực hiện từng bước một một.
Ở một lớp khác, thầy giáo toán đang hỏi học sinh về số lẻ và số chẵn. lúc nhiều em được chia ra làm nhóm để đàm luận vấn đề ghi trên bảng, một thầy giáo khác đóng vai trò trợ giúp - hỗ trợ. bách bộ quanh trường, khách có thể thấy được con số thầy giáo gần như những ngót nghét học trò.
"Chất lượng giáo dục tốt hơn trước ngày 11/3/2011", Tomohiro Kawai, phụ huynh của một học trò lớp 6 và đồng thời là chủ tịch hội phụ huynh học sinh ở trường nhận định. các trẻ em trở lại khu vực lãnh thổ này xuất thân từ các hội viên trong gia đình chỉ có bố hoặc mẹ, gặp nhiều gian nan về kinh tế. một vài quyết định quay về Iitate vì cần nhờ phụ huynh trông nom lũ trẻ.
Chính phủ Nhật Bản quyết tâm ngăn những bất lợi kinh tế ảnh hưởng xấu đến chất lượng học tập, bằng cách cung cấp bữa trưa không mất tiền, đồng phục, sách vở, bút chì và áo quần thể dục cho toàn bộ học trò trong trường.
Chi tiền cho giáo dục một cách khôn ngoan
Ở Nhật Bản, giáo viên không được mướn bởi các trường riêng lẻ mà bởi những quận. Sự cắt cử trong quận thay đổi ba năm một lần hoặc trong khoảng thời gian đầu của sự nghiệp, sau đó ít luôn luôn hơn. Điều này có có nghĩa là chính quyền quận đảm bảo các thầy giáo giỏi nhất được phân công dạy cho học sinh ở nhiều trường cần họ nhất. Đồng thời, thầy giáo có điều kiện học hỏi trong các môi trường khác nhau, người trẻ tiếp xúc với hàng ngũ già dặn hơn và tiếp thu phương pháp giảng dạy hữu dụng.
Sự công bằng trong giáo dục ở Nhật Bản cũng lên đường từ bài toán phân bổ tài chính. Lương thầy giáo được trả từ cả nhà nước quốc gia và chính quyền tỉnh, thành ra ko chênh lệch các dựa trên lương lậu trung bình hộ gia đình trong địa phận hay giá trị của cải.
Hơn nữa, Nhật Bản tiêu tốn vào giáo dục ít hơn nhiều nước lớn mạnh khác, chỉ 3,3% GDP so với mức nhàng nhàng 4,9% của OECD. Mỗi học sinh ở cấp tiểu học được chi 8.748 USD, thấp hơn mức 10.959 của Mỹ.
Chìa khóa thành công tốt đẹp của Nhật Bản là chi tiền một cách khôn ngoan. nhiều ngôi nhà trong nơi giảng dạy không có vẻ bề ngoài hào nhoáng. Sách giáo khoa giản đơn, được in bằng bìa mềm. học trò và giáo viên có bổn phận chùi rửa trường lớp. Nhật Bản cũng có ít quản trị viên trong trường, thường chỉ có hiệu trưởng và vài hiệu phó, hàng ngũ hành chính ít kềnh càng.
Mặc dù khoản chi cho giáo dục khá là thấp, thầy giáo Nhật Bản được trả lương cao hơn mức làng nhàng OECD. Ngành sư phạm cũng chẳng hề dễ bước chân vào. tương tự như việc luật sư tại Mỹ phải trải qua kỳ sát hạch nghiêm ngặt, kỳ thi để trở thành thầy giáo tại Nhật do những quận điều hành thường cực kỳ khó khăn. Oowada ở quận Fukushima phải thi năm lần mới đỗ kỳ sát hạch để trở lên thành giáo viên. Hiện cô là giáo viên biên chế, được bảo đảm trợ cấp lương hưu và làm việc ở quận cho tới tuổi 60.
Oowada cho biết vào năm cô thi đỗ, 200 người tham dự kỳ thi thế nhưng chỉ năm người vượt qua. Đồng nghiệp của cô, Yuka Iinum, vẫn chưa đỗ kỳ thi này và hiện công tác với chế độ giao kèo một năm, di chuyển từ trường này sang trường khác mỗi năm. các người muốn phát triển thành thầy giáo cuối cùng phải bỏ cuộc lúc chưa thể thi đỗ. Và thậm chí sau lúc được cấp chứng nhận đầy đủ, các giáo viên có nguồn động lực diễn đạt tốt hơn nữa trong công việc, bởi họ được coi là xét thăng tiến ba năm một lần.
Trường học Nhật Bản không lao động công.
Trách nhiệm của giáo viên
Vì cảm nhận thấy có nhiệm vụ với mọi học trò trong lớp, các giáo viên thường dành những khoảng thời gian ngoài giờ để trợ giúp những em học kém. Hiệu trưởng Yoshikawa của trường tiểu học ở Iitate cho hay một giáo viên trong trường phải đạp xe 12 dặm thường ngày từ phạm vi sơ tán đến Kawamata, vượt qua một ngọn đồi tương đối cao. Một giáo viên khác tại Tokyo xem việc tới công sở từ 7h sáng đến 7h30 tối là bình thường, bởi một số đồng nghiệp còn ở lại đến 9h tối.
Tuy vậy, giáo viên Nhật được trao quyền tự chủ với việc tìm cách cải tiến kết quả là của học sinh. Trong quá trình tìm hiểu bài giảng, giáo viên thiết kế đồ họa một bài học mới trong khoảng khoảng thời gian nhất định, tiếp đến trình bày cho thầy giáo khác và nhận phản hồi. các thầy giáo cùng tham dự xác định các vấn đề lớn ở trường, chia nhóm để giải quyết, thi thoảng viết báo cáo hoặc xuất bản sách về vấn đề đó. khái niệm công tác theo nhóm phổ biến rộng rãi hơn việc một thầy giáo trở lên nổi trội.
Akihiko Takahashi, giáo sư Đại học DePaul (Mỹ), trước đây dạy học ở Nhật Bản nhận định những giáo viên xứ phù tang chú ý hơn vào giải quyết vấn đề, tức triển vọng giải quyết nhiều việc chưa từng bắt gặp. Với nhiều môn học như toán, giáo viên Nhật không khích lệ ghi nhớ mà giúp nhiều em lớn mạnh tư duy phản biện.
Trong lớp học ở Kawamata, tương tác giữa học trò và giáo viên cực tốt. nhiều câu hỏi được đề ra ngày càng khó hơn. Ngay cả khi chuông reo, cuộc thảo luận vẫn tiếp tục, các học sinh chạy lên bảng và phấn đấu giải đề nghị vấn đề. Nhờ được giáo viên kích thích lớn mạnh kinh nghiệm giải quyết những vấn đề phức tạp, học trò vẫn có thể đạt kết quả tốt trong kỳ thi vào trung học phổ thông hoặc đại học dù không đủ điều kiện tham gia những tâm điểm luyện thi (cram school).
Tất nhiên, có các nguyên nhân khác để giảng giải cho việc giáo dục Nhật Bản Công bằng hơn Mỹ hoặc nhiều quốc gia khác. Dân số tại Nhật đồng bộ, ko có nạn phân biệt chủng tộc vốn tồn ở trong các địa chỉ đào tạo Mỹ. Nhật Bản ko phân loại học sinh vào những trường năng khiếu, có nghĩa xếp các em có trình độ khác nhau cùng bên trong một lớp, với mong được những em học tốt sẽ tương hỗ những em yếu hơn.
Mặt trái
Theo một khảo sát diễn biến vừa rồi của nhà nước Nhật Bản, 20% trẻ nhỏ tại Tokyo sống trong đói nghèo. Yumiko Watanabe, người sáng lập Kid's Door, tổ chức ở Tokyo cung ứng các chương trình dạy kèm sau giờ học cho trẻ con từ các g/đình có thu nhập thấp cho biết, một số em bắt buộc bỏ học vì không thể đóng phí đi thực địa hoặc mua đồng phục.
Shinobu Miwa có con giai 16 tuổi tham dự chương trình tại Kid's Door buồn bã khi không đủ điều kiện cho con luyện thi ở nhiều tâm điểm. Bà lo con sẽ gặp nhiều bất lợi đối với anh em cùng trang lứa. gia đạo không tốt cũng sẽ khiến em gặp những trắc trở hơn nếu quyết định vào đại học, bởi các trường đại học tại Nhật rất đắt đỏ và có ít học bổng dành tặng sinh viên nghèo đối với Mỹ.
Trường học cũng có thể là nơi cực kỳ stress so với học trò Nhật Bản, bởi nhiều em có thể bị ăn hiếp nếu "đội sổ". "Chừng nào em còn học tốt, mọi thứ vẫn ổn. mặc dù vậy một khi em bắt đầu đi chệch chỉ tí teo thôi, phụ huynh và thầy cô sẽ nghiêm khắc một cách cực đoan", một học trò san sẻ với Anne Allison, nhà nhân chủng học văn hóa tại Đại học Duke (Mỹ).
Sau lúc tan lớp, học trò Nhật Bản sẽ tham dự nhiều câu lạc bộ nhảy hoặc thể thao, có thể ở lại trường đến 6h chiều. "Khi quay về, trời đã tối và toàn bộ các gì nhiều em phải làm là ăn tối, tắm, làm bài tập về nhà và ngủ", một thầy giáo tại Tokyo cho hay.
Bất chấp những khuyết điểm này, h.thống giáo dục Nhật Bản vẫn là hình mẫu để các quốc gia noi theo, với mục đích giảm trừ khoảng cách giữa học trò giỏi và học trò kém. thành công của mọi học sinh là chú trọng số 1 của quốc gia này về giáo dục.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét