Học phát âm tiếng Anh: Nắm vững âm, đừng học theo quy luật

Cô Moon chia sớt câu chuyện của mình về việc phải nắm vững âm để áp dụng tiếng Anh.

Việc học phát âm trong tiếng Anh vô cùng cần thiết bởi nếu bạn phát âm không chuẩn thì dù bạn có nói hay đến đâu hay ngữ điệu có chuẩn xác như người bản xứ thì người khác vẫn không có thể hiểu được bạn đang nói gì.

Nhiều người có ý kiến là học hết quy luật phát âm là rất quan trọng để biết phát âm, ví dụ hiểu rằng nếu "ea"hoặc "ee" đi với nhau thì thường sẽ là âm /i/, còn nếu chữ i đứng một mình thường là âm /ɪ/ . thế nhưng thực tế tiếng Anh chẳng có quy luật nào đủ đầy cả.

Vẫn có các trường hợp ngoại lệ, chẳng hạn từ "been", thay vì đọc là /bin/, người ta đọc là /bɪn/. Nếu quá ưu tiên vào quy luật mà ko hiểu phương cách làm âm, hoặc nghe để phân biệt được âm, thì chừng như nó sẽ chẳng giúp bạn các.

Thời gian tại Mỹ, mình làm cùng một đồng nghiệp tên là "Doug". khi nghe bác ấy lần thứ 1 giới thiệu tên, mình cảm giác thấy thực sự bối rối. Mình nghe bác ấy nói như là từ "dog" hoặc "dark" gì đó, mình cảm giác rất ngại vì ko hiểu phải gọi bác ấy như thế nào cho đúng. khi đó mình tự hỏi vấn đề vì sao lại có người tên là"dog" được nhỉ?

Mình biết người Mỹ hay người nước nào cũng vậy thôi, họ rất trân trọng cái tên và tất nhiên là không muốn bị gọi nhầm. Ngay tiếp theo, mình đã hỏi một đồng nghiệp khác tên là Cynthia, cách phát âm tên của Doug để bảo đảm không mắc phải lỗi lầm đáng tiếc. Mình bắt chước và nhắc lại đúng các gì Cynthia đã dạy. Kỳ thực lúc đó mình chẳng hiểu gì, chỉ nghe và làm theo như một con rối, cực kì máy móc.

Cuối cùng mình quyết định gọi bác ấy là "dug" (phát âm giống từ con vịt, phải cái tội mình thêm chữ "g" ở cuối). Mình vẫn gọi Doug như thế, nhưng mà mỗi lần gọi tên Doug, mình vẫn cảm giác thấy toát mồ hôi vì lo sợ không biết có nhớ đúng cách gọi không.

Mình ước khi ấy mình hiểu về âm thì chắc chắn sẽ đỡ khổ hơn nhiều. Mình thở phào nhẹ nhàng vì đã ko gọi bác ấy là "dog". sau này tìm hiểu mình mới biết tên "doug" nguyên âm là âm schwa /ʌ/, như vậy cùng âm trong từ "duck", chỉ có điều âm cuối khác, âm cuối là'g" (âm hữu thanh), vì thế khi nói trong vòng nguyên âm hơn tí chút. Tuyệt đối ko phải là âm /ɒ/ trong từ "dog" đâu nhé. Nếu hiểu về âm thì nghe hai từ "doug" và "dog" là khác hẳn nhau. thế nhưng, với các người mù về âm như mình thuở trước thì kiểu gì cũng chịu.

Thế đấy, mình ngờ rằng, nếu có hiểu về quy luật âm thì xem ra cũng chẳng hữu ích gì khi giao thiệp thực tiễn cả. Quy luật đâu giúp mình nghe và hiểu rõ được nguyên âm gì trong từ "doug", đâu giúp mình nói được chuẩn xác tên người khác một cách thoải mái? hơn nữa, lúc giao tiếp anh chị thường hay bị bối rối, làm sao có quãng thời gian đủ tĩnh tâm để ngồi lục lọi đống quy luật dài dằng dặc đây?

Tiếng Anh có khá nhiều âm mới đối với tiếng Việt. Người Việt không phát âm âm cuối, cho nên khi nói từ "được", các bạn sẽ ko bao giờ nghe thấy âm "k" tại cuối cả. Chính do đó, khi nói tiếng Anh, người Việt cũng thường hay bỏ quên âm cuối của từ (ví dụ từ "like", người ta thường hay không để ý âm cuối "k"). Ngoài ra, đang có nhiều âm không tồn tại trong tiếng Việt, ví dụ sibilant sounds (âm gió) gồm có những âm: s, z, tʃ, dʒ, ʒ, ʃ, hoặc một số nguyên âm như /ɪ/ trong từ "hit" , /ʊ/ trong từ "full", "good". Làm thành thạo những âm này có thể mất đến hàng tuần, thậm chí mỗi tháng, hàng năm.

Việc phát âm đúng rất cần thiết vì giúp người khác hiểu bạn dễ dàng. tuy thế, lúc bạn đã tìm mọi cách mà vẫn chưa làm được âm, đừng vội nản vì hiểu rõ về âm và sự khác biệt giữa những âm còn cấp thiết hơn các, đây chính là bước đệm đưa bạn đến cách làm đúng âm. Điều này cũng như học đánh vần, để đánh vần được, bạn phải hiểu và phân biệt được mặt chữ cái trước.

Moon Nguyễn