Vườn vệ sinh 'đẹp như mơ' của học sinh nghèo Điện Biên

Vườn lau chùi là mô hình phối hợp của phòng vệ sinh, khu tắm giặt, thảm thực vật, dành tặng học trò nghèo ở những trường bán trú, do Quỹ nhi đồng liên hợp Quốc tài trợ. Năm 2016, "vườn" đã đến với Ta Ma - một xã đ-biệt trắc trở và khan hiếm nguồn nước của huyện Tuần Giáo (Điện Biên), để chuyên dụng cho nhu cầu chùi rửa, tắm giặt của hơn 300 học trò.

Vườn vệ sinh với nhiều khu vực lãnh thổ vệ sinh, tắm, giặt, ko gian thực vật bao quanh... đáp ứng có nhu cầu cuộc sống cho học trò bán trú vùng cao. Ảnh: Nguyễn Tiến Thành.

Đồng chủ trì thiết kế, KTS Đoàn Thanh Hà cho biết, công trình có 8 nhà tắm, 8 phòng tiêu, 8 chỗ tiểu, 8 chỗ rửa, 10 chỗ giặt, chia đều cho 2 bên nam/nữ, đáp ứng được nhu cầu của 320 học sinh. Vườn được tiến hành xây dựng trên lô đất có kích thước 20x30 m, vật liệu phần kín là tôn, gạch vì tôn không ngấm nước, ít chiếm dt và thi công đơn thuần, tổn phí thấp. khuôn mái áp dụng tre sẵn có trong tự nhiên. Nền đất được láng bằng xi măng.

Để thích hợp với điều kiện khan hiếm nguồn nước của địa phương, "vườn vệ sinh" được thiết kế để tận dụng nước mưa, tái sử dụng nước thải và nước đời sống - sinh hoạt. Nước mưa được thu gom và tái dùng nước giặt rửa để áp dụng dội nhà vệ sinh. Nước sạch lấy từ suối về, được bơm lên bể nước mái bằng điện từ pin mặt trời tích trữ lại, dùng ăn và rửa mặt đánh răng, tắm. Nước từ bể phốt được lọc dùng cho việc tưới cây trong vườn thực vật xung quanh. 

Bao quanh khu nhà vệ sinh là những vườn rau để điều tiết vi khí hậu và bổ sung thực phẩm cho học sinh, giáo viên trường tiểu học Ta Ma. Ảnh: Nguyễn Tiến Thành.

"Lớp màng thực vật gồm cây và rau bốn phía trên mặt đứng vườn vệ sinh giúp điều tiết vi khí hậu, tăng cường cấu trúc chịu lực, bổ sung lương thực đồng thời làm nên ranh giới ước lệ giữa nằm trong và bên ngoài, bảo tồn môi trường và tránh dịch bệnh", nhà thiết kế Hà nói.

Anh cho hay, ý tưởng thiết kế đồ họa vườn chùi rửa với hình ảnh gợi đề cập hai cây lớn có tán lá xòa rộng tỏa bóng râm che phủ các ko gian sử dụng bên dưới và nằm trong, khiến dự án hòa quyện với thiên nhiên và chan hòa với con người hơn. 

Trước đó năm 2014, vườn chùi rửa lần đầu được thực thi tại ở trường Sơn Lập (xã Sơn Lập, Bảo Lạc, Cao Bằng). Nhóm tiến hành thực hiện hi vọng, mô hình sẽ được nhân rộng tới nhiều vùng nông thôn khác của việt nam.

Quỳnh Trang