Đề án Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân công đoạn 2008-2020 (gọi tắt là Đề án) được phê duyệt năm 2008. mục tiêu là đổi mới toàn diện việc dạy và học ngoại ngữ trong những trường, để "đến năm 2020, đa số thanh niên việt nam tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng và đại học có đủ trình độ ngoại ngữ dùng độc lập, tự tin giao tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội nhập, đa ngôn ngữ, đa văn hóa, biến ngoại ngữ trở lên thành điểm mạnh của cứ dân Việt Nam".
Đề án có tổng kinh phí sắp 9.400 tỷ vnđ, trong đó giai đoạn 2008-2010 là 1.000 tỷ vnđ, quá trình 2011-2015 sắp 4.400 tỷ vnđ, giai đoạn 2016-2020 khoảng 4.000 tỷ đồng. Nhưng sau 8 năm thực hiện, đến nay Đề án làm được nhiều gì?
 |
| Nhiều địa phương còn thiếu trầm trọng giáo viên dạy tiếng Anh chứ chưa đề cập giáo viên bản ngữ. Ảnh: Ngọc Thành. |
Mục tiêu lớn thế nhưng đích đến còn xa vời
Trọng tâm của Đề án là giai đoạn 2016-2020 với bổn phận triển khai thực hiện chương trình ngoại ngữ 10 năm trên toàn quốc, từ lớp 3 đến lớp 12; gia tăng tiếng Anh trong tất cả trường nghề, cao đẳng và đại học. Đến nay, đề án tiêu thụ số tiền tương đối lớn dù vậy chưa đạt được kết quả mong được.
Năm 2016, toàn quốc đang có gần 1,6 triệu học trò lớp 3, 4, 5 trong tổng số sắp 7,8 triệu học trò được học tiếng Anh 4 tiết/tuần, chiếm tới 20%. Số còn lại tiếp cận với tiếng Anh với thời lượng 2 tiết/tuần. so với mục đích trăm phần trăm học trò lớp 3 được học chương trình tiếng Anh 10 năm thì đích đến vẫn còn xa. đội ngũ giáo viên thiếu trầm trọng là trắc trở lớn nhất, cấp THCS hiện chỉ có hơn 33% đạt chuẩn và cấp THPT hơn 26%.
Số giáo viên đạt chuẩn của nhiều địa phương còn nhỏ hơn nhiều. Như Cao Bằng hiện chỉ có 86 thầy giáo tiếng Anh trong khi có 275 trường. những tỉnh khác rơi vào tình huống tương tự, như Hà Giang, Bắc Kạn, Lào Cai, Sơn La, Hòa Bình, Hà Tĩnh, Kon Tum, Khánh Hòa...
Đánh giá hiệu nghiệm giai đoạn mới đây, Bộ trưởng Giáo dục và đào tạo Phùng Xuân Nhạ cho là chất lượng đề án còn thấp, đ-biệt là tiếng Anh, thể hiện rõ trong kỳ thi THPT quốc gia. giai đoạn mới cần thực hiện việc dạy và học cho chuẩn hơn. "Dạy và học ngoại ngữ mà chưa chuẩn thì thà ko dạy còn hơn", ông nói.
Đội ngũ giáo viên "chuẩn mà chưa chuẩn"
Nhìn lại chặng đường 8 năm triển khai, các thành thị có số thầy giáo "đạt chuẩn" nhưng mà trình độ trên thực tế ra sao thì lại là câu hỏi lớn. tại hội nghị khai triển đề án giai đoạn 2016-2020 do Bộ Giáo Dục và Đào Tạo và huấn luyện đơn vị chịu trách nhiệm ngày 17/9, trong kế hoạch quá trình mới ko có dòng nào nói về đến nhiều thành quả có được cũng tương tự như hạn chế của các năm 2008-2015.
Lãnh đạo nhiều sở giáo dục thẳng thắn nêu ra hạn chế trong làm việc bồi dưỡng, tập huấn giáo viên để đạt chuẩn. Ông Nguyễn Minh Trí, Phó giám đốc Sở Giáo dục quảng ngãi cho biết, tỉnh này hiện có 80% thầy giáo tiếng Anh đạt chuẩn, tuy nhiên qua thăm dò trình độ chuyên ngành thì thấy còn rất yếu ở toàn bộ kinh nghiệm. Việc đạt chuẩn có phản ánh đúng thực chất hay không là câu hỏi lớn nên các cấp vận hành thường nói với nhau "Đạt chuẩn nhưng chưa chuẩn".
"Vậy nên khi phụ huynh hỏi Con tôi học ngoại ngữ vậy có áp dụng được không, tưởng dễ mà thật khó giải đáp và cực nhiều cán bộ huấn luyện phải né tránh", ông kể.
 |
| Lãnh đạo các Sở Giáo dục có ý kiến là điều kiện vùng miền khác nhau nên lúc triển khai đề án không thể "dàn hàng ngang mà tiến". Ảnh: Ngọc Thành. |
Ông Trí đánh giá, với việc bổ dưỡng thầy giáo các đơn vị chưa thực sự chủ động vào cuộc. đa số giáo viên, đơn vị trường phổ thông và cả phòng giáo dục đều có tâm lý ỷ lại, chờ đợi vào lớp tẩm bổ do Sở và Bộ đơn vị chịu trách nhiệm. Đề án đặt mục đích đến năm 2025 hầu hết giáo viên đạt tiêu chuẩn có phù hợp với trên thực tế và khoa học hay không là bài toán phải bàn kỹ.
TS Đỗ Tuấn Minh, Hiệu trưởng Đại học Ngoại ngữ (Đại học Quốc gia Hà Nội), cho rằng việc bổ dưỡng thầy giáo ngoại ngữ được ưu tiên số 1, tuy nhưng phải quanh năm, chưa thể chỉ diễn ra vào dịp hè và mang tính chất thời vụ. hiện nay, việc tẩm bổ còn ngắn, chỉ được tiến hành tổ chức một lần tận đến lúc giáo viên đạt chuẩn là kết thúc. đôi khi, những tiền đề chỉ khiến cho xong mà thiếu đi các hoạt động sau bổ dưỡng để thầy giáo áp dụng.
Giám đốc Sở Giáo dục thành phố cảng hải phòng Vũ Văn Trà nhận định, việc học tiếng Anh thời nay vẫn loay hoay tại hai kỹ năng là đọc, viết và chủ yếu phục vụ cho mục tiêu thi chứ chưa thật sự ứng dụng cao trong thực tế. đa số mọi người bằng nọ, văn bằng kia thế nhưng đi dự hội thảo, tiếp xúc với người nước ngoài ko dám nói. Việc đánh giá trình độ học sinh cũng mới lùi lại ở kỳ thi THPT quốc gia. Theo ông Trà, dạy tiếng Anh phải theo phương châm "Dạy đến đâu, sử dụng được đến đấy".
Hiện, chưa có thăm dò thông tin cụ thể về năng lực người học, song thạc sĩ Nguyễn Thị Kim Phượng, Phó trưởng khoa Ngoại ngữ, Đại học Tây Nguyên cho biết, ngoài lớp học thì môi trường thực hành ngoại ngữ của sinh viên ở đây hầu như không có. trong số sinh viên còn nợ học phần tốt nghiệp thì tới 79% ko đạt tiêu chuẩn đầu ra về ngoại ngữ. "Con số trên nói được rất là nhiều về trình độ người học ở cấp học hiện tại", bà nói.
Theo bà Phượng, hiện địa bàn Tây Nguyên rất thiếu giáo viên chuyên ngữ, chuyên ngành. Gần 40 năm qua, trường mới có một giảng sư ngoại ngữ là tình nguyện viên nước ngoài và mới chấm dứt chương trình công tác 9 tháng tại trường. chưa kể đến, chương trình tập huấn giáo viên phổ thông đều chưa thể được tiến hành xây dựng và triển khai. Tiếng Anh vẫn là môn tự chọn trong thi tốt nghiệp khiến cho tỷ lệ học trò chọn thi rất thấp.
Đề án quá trình 2016-2020 đưa lịch trình đạt tiêu chuẩn đối với giáo viên tiếng Anh các cấp học phổ thông quy định theo sườn năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam. năm 2016 này là 45% thầy giáo tiểu học, 55% giáo viên trung học cơ sở, 65% thầy giáo THPT. Từ năm 2017-2019, tỷ lệ đạt tiêu chuẩn mỗi năm tăng lên 10% đối với giáo viên nhiều bậc học. mục đích năm 2020 đạt chuẩn 100% thầy giáo nhiều bậc học. so với giảng sư đại học, cao đẳng, đề án đưa ra thứ tự năm 2018 phải đạt chuẩn 100%.
Đặc biệt, trong trật tự triển khai dạy và học ngoại ngữ mới trong các cơ sở giáo dục phổ thông, Bộ GD & ĐT đặt ra mục tiêu thí điểm dạy tiếng Nga, tiếng Trung, tiếng Nhật như ngoại ngữ 1 và tiếng Pháp, tiếng Hàn, tiếng Đức như ngoại ngữ 2. nhiều ý kiến vướng mắc "Dạy tiếng Anh còn chưa tốt thì đưa thêm những ngoại ngữ khác vào chương trình liệu có ổn?".
Lãnh đạo địa phương có ý kiến là, điều kiện mỗi vùng miền khác nhau, nếu cứ "dàn hàng ngang mà tiến" như trước thì đề án sẽ gặp gian nan và đề xuất Bộ nên định hướng dạy và học ngoại ngữ phù hợp với điều kiện vùng miền, rộng mở khuôn, chuẩn quy định để tăng sự lựa chọn cho các tỉnh thành.
| 6 bổn phận của Đề án dạy và học ngoại ngữ công đoạn 2016-2020: - Nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ theo chương trình 7 năm hiện hành (từ lớp 6 đến hết lớp 12); triển khai thực hiện chương trình tiếng Anh mới của giáo dục phổ thông, đến năm học 2020-2021, trăm phần trăm học sinh lớp 3 tiểu học, 70% học sinh 6 THCS và 60% học sinh lớp 10 THPT được học chương trình mới (10 năm). Đến năm 2025, phổ cập tiếng Anh trong trường phổ thông những cấp. - tăng thêm môn ngoại ngữ đối với giáo dục nghề nghiệp. Đến năm 2020, 60% học trò trường trung cấp, 100% sinh viên trường cao đẳng và tới năm 2025 có 90% học sinh trường trung cấp đạt trình độ bậc 3 theo sườn trình độ ngoại ngữ 6 bậc việt nam và có thể áp dụng tiếng Anh trong công việc. - Nâng cao ngoại ngữ trường chuyên và không chuyên. Đến năm 2018-2019, trăm phần trăm những đại học khai triển tập huấn chương trình tiếng Anh tăng cường; 100% sinh viên chuyên ngữ tốt nghiệp đạt chuẩn (bậc 5 theo khuôn trình độ ngoại ngữ 6 bậc chuyên dụng cho Việt Nam). Đến năm 2020 70% sinh viên không chuyên ngữ và đến năm 2025, trăm phần trăm sinh viên ko chuyên ngữ đạt chuẩn đầu ra lúc tốt nghiệp (bậc 3). - bước tiến mới dạy, học ngoại ngữ trong các cơ sở giáo dục thường xuyên, đến năm 2020, 50% người học đạt tiêu chuẩn đầu ra; đến năm 2025, trăm phần trăm người học đạt tiêu chuẩn đầu ra theo khuôn trình độ ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam. - Nâng cao ngoại ngữ cho nguồn nhân lực, hàng ngũ cán bộ, viên chức trong các đơn vị làm việc chính phủ. nỗ lực vào năm 2020: 40% cán bộ, công chức, viên chức nhìn chung có năng lực ngoại ngữ bậc 2 và 20% có năng lực bậc 3. Đến năm 2025, đạt tỷ lệ tương ứng là 60% và 40% . - tiếp tục dạy và học các ngoại ngữ khác ngoài tiếng Anh như ngoại ngữ 1 và khai triển thí điểm việc dạy và học ngoại ngữ 2 trong hệ thống giáo dục quốc dân. |
Hoàng Phương
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét