- Một vấn đề được nhiều thầy giáo, học trò... ý kiến - quan điểm về Dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể là chương trình vẫn nặng, chưa giảm tải đối với hiện nay. Là tổng chủ biên, ông chia sẻ gì về việc này?
 |
| GS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên chương trình giáo dục phổ thông. Ảnh: Xuân Trung. |
- Chương trình tổng thể mới là bộ sườn của chương trình giáo dục phổ thông, chưa cung cấp đủ căn cứ để nhận định là nặng hay nhẹ. Để đánh giá một cách đầy đủ và chính xác thì phải chờ chương trình cụ thể của nhiều môn học (dự kiến bàn hành vào tháng 7) và đề cương cụ thể nội dung từng môn.
Tuy nhiên, nếu dựa vào số môn học, có thể thấy chương trình mới ít môn học hơn so với hiện hành và rất ít hơn chương trình những nước.
Cụ thể, cấp tiểu học hiện nay có 11 môn buộc phải (gồm tiếng Việt, Toán, Đạo đức, Tự nhiên và Xã hội, khoa học - công nghệ, xuất xứ và Địa lý, Âm nhạc, Mỹ thuật, Thủ công, k-thuật, Thể dục) và 2 hoạt động giáo dục bắt buộc. Trong dự thảo chương trình mới, số môn học và hoạt động này giảm xuống còn 8 tại nhiều lớp 1, 2; ở lớp 3 là 9; và lớp 4-5 là 11. So sánh với thế giới, tại Anh học trò lớp 1-3 học 10 môn; học sinh lớp 4- 6 học 11 môn. Chương trình của Nhật Bản, lớp 1-2 học 8 môn, lớp 3 là 9 môn, tức là bằng số môn học tại chương trình mới của việt nam. Lớp 4-5, họ ít hơn ta một môn.
Ở cấp THCS, chương trình hiện hành có 13 môn bắt buộc và 3 hoạt động giáo dục. Chương trình mới chỉ có 11 môn và hoạt động giáo dục.
Ở cấp THPT, chương trình hiện hành có 13 môn học và 4 hoạt động buộc phải. Theo dự thảo chương trình mới, lớp 10 có 15 môn học và hoạt động giáo dục. trong số đó, hoạt động trải nghiệm sáng tạo chủ yếu là thực hiện, hoạt động nghệ thuật thực chất là đời sống câu lạc bộ nghệ thuật vừa đem tới thông tỏ vừa có tính chất vui chơi giải trí cho học trò.
Ở lớp 11-12, chương trình mới có 9 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc. nhưng mà, môn Giáo dục quốc phòng và trật tự xã hội, Hoạt động trải nghiệm sáng tạo chủ đạo là thực hành, vận động; môn Giáo dục thể chất được thực hành dưới hình thức câu lạc bộ thể thao tự chọn. vậy nên, thực chất học trò chỉ phải học bắt buộc 6 môn có lý thuyết lẫn tiến hành thực hiện gồm Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và 3 môn định hướng nghề nghiệp. con số môn bắt buộc như thế là tương đương chương trình tú tài quốc tế IB đề nghị học sinh phải chọn tối thiểu 6 môn trong số 5-6 nhóm mà chương trình chỉ ra.
- Thời lượng môn học trong chương trình giáo dục mới đối với các nền giáo dục tiên tiến thì cỡ nào, thưa giáo sư?
- Theo số liệu của OECD (The Learning Environment and Organisation of Schools, 2009), trong lứa tuổi 7-15, tương đương từ lớp 1 đến lớp 9, mức nhàng nhàng của các nước thuộc đơn vị chịu trách nhiệm này là mỗi học sinh vật học 7.390 giờ (60 phút/giờ). Còn dự thảo chương trình tổng thể, từ lớp 1 đến lớp 9, mỗi học sinh đất nước việt nam học nhiều nhất 6.950 giờ, kể cả quãng thời gian tự học dành tặng học sinh tiểu học và thời gian học nhiều môn tự chọn.
Nói riêng về chương trình tiểu học thì thời lượng học của học trò lớp 1 tại Australia là 970 giờ/năm, ở Vương quốc Anh là 890 giờ/năm, tại Phần Lan là 600 giờ/năm. học sinh lớp 1 đất nước việt nam theo chương trình mới sẽ học những nhất 670 giờ, gồm có cả giờ tự học có chỉ dẫn và môn học tự chọn.
Tóm lại, chương trình mới đã giảm số môn học, thời lượng học đối với chương trình hiện hành. Việc có giảm nữa hay ko, chúng tôi sẽ phải cân nhắc bởi điều đó có thể tác động đến sự phát triển của học sinh.
- Vì sao đất nước việt nam không ngoại nhập chương trình và sách giáo khoa của nhiều nước phát triển để sử dụng cho giáo dục nước nhà?
- không có quốc gia độc lập nào "tệ" đến mức phải nhờ nước ngoài viết giúp chương trình và sách dạy con em mình về nơi sản xuất, địa lý, ngôn ngữ, văn chương của chính dân tộc, non nước mình. Nếu có nước ngoài nào sẵn sàng công tác đó thì chắc tất cả chúng ta cũng không sử dụng chương trình và sách họ viết giúp được.
Việc du nhập chương trình, sách giáo khoa nước ngoài, giả sử có thực thi thì cũng chỉ hạn mức ở những môn Ngoại ngữ, khoa học tự nhiên, phương tiện kỹ thuật. tuy thế cơ cấu mạng lưới hệ thống giáo dục quốc dân của các nước ko giống nhau. Trong lúc việt nam theo công thức 5 năm tiểu học, 4 năm THCS và 3 năm THPT thì nhiều nước hiện đại theo công thức 6 + 4 + 2. kiến trúc giáo dục quốc dân khác nhau mà dùng chung một chương trình sẽ cà nhắc.
Bên cạnh đó, các nước tiên tiến cứ 5-7 năm lại đổi thay chương trình. Nếu ngoại nhập chương trình nước ngoài thì đất nước việt nam sẽ phải thấp thỏm bận tâm xem khi nào họ đổi chương trình để đổi theo. Mỗi lần vậy nên ta phải đổi luôn cả sách giáo khoa. Điều này chắc hẳn là không được cho phép được.
- Chương trình tổng thể có rất nhiều môn học mới khiến dư luận lo âu gây xáo trộn trong dạy và học, giáo sư chia sẻ hế nào về điều này?
- toàn bộ môn học có tên mới đều được phát triển trên tài sở môn đã có trong chương trình hiện hành nên sẽ ko gây bỡ ngỡ cho cán bộ điều hành và thầy giáo phổ thông. Ví dụ, từ lớp 1 đến lớp 3 có môn sinh hoạt quanh ta, được xây dựng trên tài sở môn Tự nhiên và Xã hội trong chương trình hiện hành. Chương trình các nước có môn học này với tên gọi tương tự. đời sống quanh ta giúp học sinh làm quen và có nhiều hiểu biết lúc đầu về những hiện tượng tự nhiên, xã hội chung quanh, biết giữ chùi rửa, chăm chút sức khỏe…
Lên lớp 4-5, môn học này phân hóa thành 2 môn nghiên cứu tự nhiên và tìm hiểu xã hội; tại cấp THCS là môn khoa học tự nhiên, lai lịch và Địa lý. tri thức các môn học lớn mạnh dần, phù hợp với giai đoạn nhận thức của trẻ.
 |
| Nhiều ý kiến - quan điểm tỏ ra phiền não khi dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể có tương đối nhiều môn học mới, đ-biệt môn lần đầu có mặt là Hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Ảnh minh họa: Quỳnh Trang. |
Một hoạt động giáo dục đã được quan tâm nhiều là Hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Trong chương trình mới, có hai loại. Một là hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong từng môn học nhằm trải nghiệm tri thức môn học trong thực tại. Hai là hoạt động trải nghiệm sáng tạo mang tính tích hợp, học sinh dựa theo sự tổng hợp tri thức của nhiều lĩnh vực và nhóm kinh nghiệm để trải nghiệm thực tế đời sống - sinh hoạt, dùng cho cộng đồng dưới sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục.
Hoạt động trải nghiệm sáng gây được phân bổ thời lượng giáo dục riêng trong dự thảo chương trình tổng thể thuộc loại 2. Nội dung gồm nhiều hoạt động tập thể (chào cờ, đời sống - sinh hoạt lớp, đời sống Sao Nhi đồng Tháng Tám, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, Đoàn tuổi teen Cộng sản Hồ Chí Minh), nhiều hoạt động tham quan, nghiên cứu hiện tại, cần lao, vui chơi, thiện nguyện, phục vụ cộng đồng… Hoạt động này được thực thi theo ý thức học trò tổ chức dưới sự hướng dẫn của nhà giáo dục, thích hợp với lứa tuổi, có nhu cầu và điều kiện thực hiện của tiền đề giáo dục và địa phương.
- Trong dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, những bẩm chất, trình độ người học cần đạt được cho rằng chưa thuyết phục. Ban soạn thảo đã dựa theo những căn cứ nào khi triển khai xây dựng các tiêu chí này?
- nhiều phẩm chất chính yếu và năng lực cốt lõi của người học mới chẳng phải là sản phẩm hàng hóa do các người soạn thảo chương trình tùy tiện mường tượng ra. Căn cứ để xác minh nhiều bẩm chất chủ yếu là những đức tính của người việt nam được đưa ra trong nghị định của Đảng về triển khai xây dựng tập quán, con người việt nam, đ/biệt là năm điều Bác Hồ dạy học sinh; yêu cầu giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh hiện nay.
10 trình độ mấu chốt nêu trong chương trình tổng thể là nhiều năng lực mà ai cũng cần có để sống, công tác trong xã hội hiện đại. những trình độ đó đã được xác nhận trong những chương trình và tài liệu giáo dục nước ngoài, đ/biệt là nhiều tài liệu: Xác định và lựa chọn các năng lực cốt lõi của tiến hành tổ chức đối tác và lớn mạnh kinh tế (OECD) năm 2005; Các trình độ chủ chốt để học tập suốt đời - sườn tham chiếu châu Âu của EU (Liên minh Châu Âu) năm 2006; Tầm nhìn mới về giáo dục - Mở khóa tiềm lực về công nghệ của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) năm ất mùi.
- Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể nhận được cực nhiều ý kiến - quan điểm trái chiều, cá nhân giáo sư đã chịu những căng thẳng gì lúc là tổng chủ biên?
- Nhận trách nhiệm biên soạn chương trình giáo dục phổ thông mới, sức ép to nhất so với hầu hết anh chị em phía chúng tôi là làm sao phát huy được trí não tập thể, tận dụng triệt để được ý kiến chuyên gia để có chương trình tốt nhất trong khả năng có thể. trọng lượng công việc lớn, tiến trình xây dựng gấp, khiến tôi suốt mấy tháng qua ko dám đi đâu khỏi tp hà nội. những tuổi rồi dù vậy không ít đêm thức trắng vì hạn báo cáo - thống kê đến… dù vậy bù lại, tôi cũng như cộng sự có niềm vui là được đóng góp vào sự phát triển của thế hệ học sinh mới, của giáo dục nước nhà.
| Ngày 12/4, Bộ GD&ĐT ban bố dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể. Điểm mới của chương trình là chia giáo dục thành 2 công đoạn căn bản (Tiểu học và THCS) và hướng nghiệp (THPT). Chương trình có mặt các môn học mới, có chia rẽ rõ ràng môn buộc phải và tự chọn; nhiều trường xếp đặt khoảng thời gian học từng môn... (Xem toàn văn dự thảo). |
Quỳnh Trang
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét