Là một trong nhiều sinh viên tốt nghiệp thứ 1 của Đại học Quy Nhơn (Bình Định), PGS Nguyễn Sum quyết định gắn bó với ngôi trường tại thành phố biển này. Đầu năm 2005, ông chính thống nghiên cứu vấn đề hit được nhà toán học người Mỹ Frank Peterson đề xuất cách đây hơn 30 năm. Ngoài quãng thời gian giảng dạy, ông chỉ chú trọng tìm hiểu bài toán này.
 |
| Ông Nguyễn Sum (trái) luôn ghi nhớ lời dạy của thầy Nguyễn Hữu Việt Hưng (phải) và Huỳnh Mùi về cách làm Toán là "dùng đầu để đập đá". Ảnh: NVCC |
Năm 2010, ông ban bố bài báo trước hết về vấn đề hit trên tạp chí Toán học số 1 thế giới Advances in Mathematics. Trong bài báo dài 26 trang, ông gạt bỏ giả thuyết Kameko, ra đời từ những năm 1990. Giả thuyết này nêu ra một cận trên chính xác cho số phần tử sinh của đại số đa thức xem như một mô đun trên đại số học Steenrod. Giả thuyết Kameko luôn chiếm được niềm tin gần như tuyệt đối của nhiều chuyên gia trong Tôpô đại số học cho đến khi ông Sum ban bố bài báo.
Năm 2015, ông Sum có bài báo thứ hai trên tập san Advances in Mathematics. Lần này, ông giải quyết kiêm toàn vấn đề hit cho đại số học đa thức bốn biến, trên cở sở một công thức truy toán cho số phần tử sinh của đại số học đa thức, phụ thuộc vào biến của đại số học ấy, xem như một mô đun trên đại số học Steenrod. Bản thảo dự án rất công phu với 240 trang, được ông Sum hoàn thiện từ những năm 2007. "Bản thảo này có vai trò quan trọng về chi tiết", ông Sum nhấn mạnh. thế nhưng, không được đưa một bài báo dài như vậy lên một tạp chí quốc tế chất lượng.
Giảng viên của Đại học Quy Nhơn ko quy hàng trước gian nan. trên tài sở am hiểu tường tận mới do sự gạt bỏ giả thuyết Kameko mang lại, ông Sum đã thu ngắn dự án còn 58 trang để được chấp nhận in ra. Phần bản thảo 240 trang được đăng tải online như một phần gắn liền với dự án được bàn hành chính thống. "Tôi rất vui lúc công trình nhận được 26 trích dẫn, song song với đó nhiều trích dẫn trên những bài báo của chuyên gia số 1 trong chuyên môn Tôpô đại số", ông Sum chia sẻ.
Chính bài báo dài 58 trang được bàn hành năm 2015 này đã giúp ông Sum giành giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2017. Theo giáo sư toán học Nguyễn Hữu Việt Hưng, các chuyên gia quốc tế trong mảng Tôpô đại số học như Haynes Miller của Viện kỹ thuật Massachusetts (Mỹ), hay William Singer của Đại học Fordham (Mỹ) khi được Hội đồng giải thưởng cố vấn, đều tán thành - đồng tình mạnh mẽ việc trao giải thưởng Tạ Quang Bửu cho ông Nguyễn Sum.
Chia sẻ về gian nan trong suốt 10 năm nghiên cứu vấn đề hit, PGS Sum cho hay trước năm 2009, ông phải tham dự làm việc điều khiển vận hành trường. Với cương vị phó hiệu trưởng với nhiều việc làm hành chính, ông gần như phải thực thi nghiên cứu ngoài giờ. tiếp theo, dù được thuyết phục giữ chức hiệu trưởng, ông chối bỏ để chú trọng tìm hiểu khoa học.
Ông may mắn có vợ cũng là giảng viên toán học nên hiểu và luôn tán thành chồng. "Không phải lo ngại về công việc các thành viên trong gia đình vì có vợ quan tâm chăm sóc tất cả, tôi có thể hoàn thành hoàn hảo nhất việc làm của mình. Tôi hàm ân vì điều đó", ông Sum bộc bạch.
"Dùng đầu để đập vỡ đá"
Khác với một vài nhà khoa học - công nghệ, nhà toán học sinh năm 1961 này chỉ ưu tiên nghiên cứu một công trình trong lâu năm và coi đấy là cách tốt nhất. "Tôi học được cách nghiên cứu này từ hai người thầy chỉ dẫn làm luận án tiến sĩ là giáo sư toán học Nguyễn Hữu Việt Hưng và Huỳnh Mùi. Họ dạy tôi làm toán là dùng đầu để đập vỡ đá. Mỗi công trình bàn hành phải đập vỡ một mảnh đá nào đó. Cả sự nghiệp chỉ cần ban bố một vài ít dự án dù vậy chất lượng phải cao", ông Sum nói.
Theo ông, người làm nghiên cứu khoa học - công nghệ phải thật sự tĩnh tâm, chuẩn bị học hỏi, kiên trì và không ngại khó. "Tôi luôn cố gắng đạt được những điều đó trong công đoạn nghiên cứu và nếu được khuyên thế hệ trẻ, nhiều người thích tìm hiểu khoa học, tôi cũng sẽ nói với họ như vậy", ông Sum chắc chắn quả quyết.
Nhận được giải thưởng Tạ Quang Bửu, ông Sum cho là đó không những là vinh hạnh lớn cho cá nhân ông mà còn là sự khuyến khích, động viên đối với các giảng sư của Đại học Quy Nhơn trong công tác tìm hiểu khoa học - công nghệ, góp phần giúp địa phương này trở thành một tâm điểm khoa học lớn của cả nước.
Nói về dự đoán, ông Sum cho biết sẽ vẫn sẽ đeo đuổi vấn đề hit của Peterson với định hướng ứng dụng cao hơn. "Bài toán hit của Peterson rất cần thiết trong Tôpô đại số học, còn phải xử lý lâu dài. kết quả là đạt được là cơ sở cho nhiều nghiên cứu tiếp đến của tôi", ông Sum nói.
| Năm 2017, Bộ khoa học - công nghệ và Công nghệ trao giải thưởng Tạ Quang Bửu cho PGS.TS Nguyễn Sum (Đại học Quy Nhơn) và GS.TS Phan Thanh Sơn Nam (Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia TP HCM). Hai tấn sĩ có công trình được Hội đồng khoa học chuyên môn của Quỹ phát triển khoa học và k/thuật quốc gia cùng Hội đồng giải thưởng Tạ Quang Bửu nhận định cao. PGS.TS Nguyễn Sum mang đến giải thưởng công trình "Về vấn đề hit của Peterson" (On the Peterson hit problem, Advances in Mathematics, Vol. 274, 432-489). công trình thuộc mảng Toán học được nhận xét xuất sắc lúc giải quyết được tình cảnh đ-biệt của giả thuyết "hit" do nhà toán học người Mỹ Frank Peterson đề xuất cách đây hơn 30 năm. dự án được thực hiện hoàn toàn trong nước bởi một tác giả duy nhất là nhà toán học Nguyễn Sum. |
Thanh Tâm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét