Thoạt nghe có vẻ mâu thuẫn cơ mà đọc kỹ thì hiểu "siết chặt chỉ tiêu tuyển sinh" là đề nghị đối với trường công, còn "bỏ điểm sàn" là đề nghị chính yếu hướng tới trường tư. Nói cách khác, hiện nguồn tuyển đang giảm, tổng chỉ tiêu năm vừa rồi đã lớn hơn tổng số người nộp giấy tờ, nếu những trường công tiếp tục vơ bèo vạt tép thì sẽ không còn thí sinh cho những trường ngoài quốc lập (NCL). Mà ai cũng biết trường NCL tồn ở nhờ học phí, không có người học thì xem như chấm hết. lời kết, hiệp hội cho rằng cần siết trường công để trường tư có đất lớn mạnh. Đề xuất này liệu có hợp lý và có tích cực?
Công - tư cần sự công bằng
Cùng với đại chúng hóa giáo dục ĐH, tăng tầm cỡ giáo dục ĐH NCL là xu hướng tất yếu, chẳng phải chỉ vì chính phủ không có đủ tiền bao cấp cho những trường công ở chừng độ đáp ứng hết có nhu cầu của người học mà còn vì trường tư có những đặc điểm khiến nó xông xáo hơn và đáp ứng tốt hơn một vài có nhu cầu thiết thực trước mắt của xã hội.
Tuy nhiên, đó là trên lý thuyết. thực tế, bài toán là ranh giới công - tư đang mờ dần về một vài khía cạnh. gần tới, khi tự chủ ngân sách trở thành mô hình đại trà, những trường công sẽ phải tính đúng, tính đủ chi phí; tăng học phí, cạnh tranh và giành sinh viên để có nguồn thu nhằm bảo đảm cho sự tồn ở của họ. trường đại học công và tư ngày càng giống với doanh nghiệp chính phủ và doanh nghiệp tư nhân.
Sự khác nhau giữa trường công và trường tư khi chính phủ cắt nguồn chi luôn luôn và giao cho những trường công tự chủ sẽ chỉ còn là (1) sở hữu nhà nước/sở hữu cá nhân; (2) đầu tư cơ sở vật chất ban đầu từ dòng vốn ngân sách/từ dòng vốn cá nhân. Khoản đầu tư ban đầu này, nếu tính đúng, tính đủ về giá đất đai, cơ sở hạ tầng sẽ là cự kỳ lớn. phí tổn cho việc thuê thuê cơ sở đối với trường tư có thể chiếm từ 20%-40% tổng thu học phí của họ. đó là chưa đề cập thuế.
Vì thế, nếu học phí trường tư cao hơn trường công khoảng 40% thì hai bên mới có xuất phát điểm ngang nhau về mặt nguồn lực ngân sách. Nếu chính phủ vẫn đang bao cấp tiền lương, phí tổn luôn luôn và kinh phí mục đích thì sự chênh lệch về điều kiện ban đầu giữa hai bên còn lớn hơn nữa. Nhận thức về điều này là nền móng để triển khai xây dựng một cơ chế Công bằng công - tư để cả hai khu vực có thể cùng lớn mạnh và bổ sung cho nhau.
Phải cạnh tranh lành mạnh
Cạnh tranh lành mạnh là dựa trên uy tín và phí tổn, mà hệ quả là người học và cả xã hội đều được lợi. những trường cũng được lợi vì cạnh tranh lành mạnh thúc đẩy uy tín đích thật và uy tín dẫn tới uy tín, vốn là của cải quý giá nhất của nhà trường. uy tín mới hình thành niềm tin và niềm tin mới là thứ khiến người ta vui vẻ mở hầu bao. Cứ xem mức học phí mà cư dân việt nam đang bán cả cửa nhà, ruộng vườn để cho con đi học ở nước ngoài thì rõ.
Muốn có cạnh tranh lành mạnh thì cần Công bằng. Nếu "siết chỉ tiêu" để bảo đảm điều kiện đào tạo thì điều này cần phải sử dụng không phân biệt công - tư. Nếu cấp ngân sách thì cần nghiên cứu cấp qua người học, trên cơ sở kết quả là và đặt mua hoặc qua những Quỹ nghiên cứu quốc gia, cũng không phân biệt công - tư.
Tuy nhiên, khống chế tầm cỡ tuyển sinh, siết chỉ tiêu và quy định điểm sàn chẳng phải là sáng kiến hay bởi làm giảm khả năng chủ động và sáng tạo của những trường với việc đáp ứng có nhu cầu của thị trường cũng giống như đòi hỏi của xã hội.
Vai trò của điều hành chính phủ chẳng phải là ban phát chỉ tiêu hay quyết định uy tín đầu vào, tức điểm sàn, thay thế những trường, mà là bảo đảm sự lớn mạnh cao nhã của cả h-thốngt bằng những cơ chế thích hợp với đặc điểm của từng loại trường. những lý tưởng chí ít về uy tín và điều kiện bảo đảm uy tín thì cần phải không phân biệt công - tư cơ mà chức năng và bổn phận chi tiết của mỗi trường có thể phải khác nhau.
Trường tư thuộc sở hữu tư nhân và điều hành từ dòng vốn tư nhân bởi thế họ có thể điều hành theo quy tắc thuận mua vừa bán của thị trường. bổn phận chính yếu của trường công là bổ khuyết cho những gì thị trường còn thiếu. dĩ nhiên trường công cũng có thể đào tạo những ngành đáp ứng có nhu cầu trước mắt của thị trường, nhất là khi họ phải tự chủ ngân sách cơ mà chính phủ có thể đòi hỏi trường công phải dành ra một tỉ lệ nhất định trong tổng thu để làm học bổng nhằm đáp ứng có nhu cầu học tập của một bộ phận cư dân có khả năng theo học cơ mà không đủ tiền đóng học phí.
Ai cũng biết là tầm cỡ khu vực ĐH công sẽ có ảnh hưởng trực sau đó sự tăng trưởng của khu vực NCL. cơ mà, siết chặt khu vực công, cổ phần hóa trường công nhằm mục đích bảo hộ trường tư và giúp trường tư lớn mạnh chẳng phải là những sáng kiến hay. Một lựa chọn tốt hơn là những cơ chế tạo điều kiện cho cạnh tranh Công bằng, bình đẳng và tháo gỡ những khúc mắc về sở hữu/quản trị, nhằm cuốn hút nguồn lực xã hội đầu tư cho những trường NCL.
Khi những trường NCL to đẹp hơn, được trang bị tiên tiến hơn, chương trình cập nhật hơn, giảng viên trẻ và giỏi hơn, nội dung đào tạo linh hoạt hơn và bám sát hơn những đổi thay ngoài xã hội thì người ta sẽ chọn trường tư, dù cho học phí có cao hơn những đối với trường công.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét