Phó thủ tướng Vũ Đức Đam trằn trọc bài toán dân chủ trong giáo dục

Sáng 24/3, chủ trì hội nghị về quy chế dân chủ trong tiền đề Giáo dục và đào tạo ở thành phố hà nội, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam nêu vấn đề: "Nếu chỉ nhìn vào báo cáo về dân chủ trong GD&ĐT thì mọi thứ đều tốt đẹp, ko nhận thấy có bài toán gì. mặc dù vậy nếu ko nhìn thẳng thì không bao giờ khắc phục được bất cập".

Nhắc lại một số vụ nổi cộm ở toàn bộ cấp học, trong số đó có "các đại học kiện tụng nhau tối ngày" như Ngoại thương, Phó thủ tướng đặt câu hỏi với Thứ trưởng Giáo dục và đào tạo Nguyễn Thị Nghĩa: "Vụ việc vậy nên có phải cá biệt?". 

Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đặt câu hỏi về nhiều vụ việc thiếu dân chủ trong nơi học tập. Ảnh: Thanh Tâm

Thứ trưởng Nghĩa quyết đoán hiện tượng đó không có nhiều, phần lớn địa chỉ đào tạo tiến hành tốt dân chủ. Với một vài vụ nổi cộm gần đây, một trong nhiều căn do là mất dân chủ tiền đề, người đứng đầu và cấp ủy chưa kết hợp tốt với nhau.

Nhắc lại vụ taxi đâm gãy chân học trò trong sân trường Tiểu học Nam Trung Yên (Hà Nội), bà Nghĩa phân tích việc hiệu trưởng điều động thầy giáo xác thực bài toán ko đúng sự thực là hành động mất dân chủ. "Đây là bài học kỹ năng lớn về trách nhiệm của người đứng đầu", bà Nghĩa nói.

Phó thủ tướng vẫn sẽ đặt câu hỏi về số đại học, cao đẳng đã có hội đồng trường. Đại diện Tổng cục Dạy nghề lúng túng, ko đặt ra được tổng số lượng chuẩn xác. Đại diện Bộ giáo dục cho hay chỉ có 18/36 trường trực thuộc Bộ thành lập hội đồng trường. Chưa một trường cao đẳng chuyên nghiệp nào có hội đồng trường trước khi được bàn giao cho Bộ cần lao Thương binh và Xã hội. 

"Việc có mặt trên thị trường hội đồng trường là chỉ số căn bản, dễ thấy nhất trong thực thi quy chế dân chủ tại đại học, cao đẳng, thế nhưng đại diện nhiều Bộ cũng nắm ko đủ đầy. số liệu - thông số đạt được thì số trường có hội đồng trường không nhiều, dù luật quy định. Đây là ví dụ cho thấy việc thực hiện quy chế dân chủ trong nhiều trường đang ở mức nào", Phó thủ tướng đánh giá.

Ông Nguyễn Tùng Lâm có ý kiến là phải dân chủ, tự chủ ngữ mầm non trở lên. Ảnh: Thanh Tâm

Ông Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục thành phố hà nội, cho rằng mất dân chủ trong nơi giảng dạy chẳng những xảy ra ở bậc đại học mà nhiều bậc học. "Không phải cứ chầm chập vào chữ dân chủ là có thể dân chủ. Ngành giáo dục, đ-biệt là phương pháp giáo dục phải thực sự được cải thiện, phải vì mong được của học trò, lớn mạnh từng mỗi người, chẳng thể áp đặt hàng mua loạt", ông Lâm nói.

Theo ông Lâm, thời nay bài toán tự chủ đã được quan tâm, tuy thế mới nói về tự chủ trong đại học. Để nơi học tập đích thật dân chủ thì phải tự chủ ở hầu hết trường, từ mầm non trở lên. "Các sở bộ cấp trên quản lý nhiều quá khiến cho nhà trường không được sáng tạo, ko dân chủ được. Hãy để các trường tự chịu bổn phận về kết quả là huấn luyện trước xã hội", ông Lâm quyết đoán.

Ngoài ra, theo ông Lâm, mỗi địa chỉ đào tạo cần đề cao vai trò người đứng đầu, nhiều đoàn thể phải phát huy vai trò giám sát, đánh giá dân chủ một cách Công bằng.

Đồng tình với ý kiến - quan điểm của ông Nguyễn Tùng Lâm, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng cần xem lại chính sách giám sát dân chủ. "Chúng ta cần có chủ trương giám sát đo đếm được, chứ không chỉ những làm một cách chung chung. chúng mình đã có đánh giá mặc dù thế phải tăng lên đánh giá dân chủ trực tiếp, phải gạt bỏ được tâm lý ngại của nhiều người", ông Đam nói và nhận định cần có k/thuật trợ giúp để người nhận định được ẩn danh.

Lắng nghe đại diện Đại học Kinh tế quốc dân san sẻ nhà trường thực hiện dân chủ bằng cách cho sinh viên đánh giá giảng viên, từ đó giảng viên sẽ tự ý thức về việc nâng cao phẩm chất, năng lực của bản thân, Phó thủ tướng hoàn toàn đồng tình. Theo ông, cần phải có thể chế để thầy giáo đánh giá cơ cấu lãnh đạo, học sinh và bố mẹ đánh giá giáo viên. 

Ông Đam cũng nhấn mạnh phải tăng thêm tự chủ trong nơi giảng dạy, nhất là khối đại học, cao đẳng để bảo đảm thực hiện dân chủ, bởi không thể có dân chủ khi văn phòng điều hành vẫn cầm tay chỉ việc. "Nơi nào quyền hành tập trung hoàn toàn vào một người sẽ dễ khiến cho bị tha hóa", ông Đam nói và chỉ đạo Bộ GD&ĐT và Bộ lao động phải công bố - ban hành ngay văn bản đề nghị những cơ sở giáo dục, đào tạo thực thi nghiêm túc việc lấy quan điểm tập thể lúc triển khai xây dựng quy chế hoạt động.

Với hơn 20 triệu học trò cùng hàng triệu các thành viên trong gia đình và 1,4 triệu thầy giáo, việc thực thi dân chủ trong nhà trường, theo ông Đam, sẽ là tấm gương, tạo sự lan tỏa ra toàn xã hội để mọi người "biết" và có trách nhiệm "bàn, làm, kiểm tra".

Thanh Tâm