TS Vũ Thu Hương: 'Chương trình tiểu học vẫn quá nặng'

TS Vũ Thu Hương, giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học, Đại học Sư phạm thủ đô hà nội, san sẻ về dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể.

2018-2019 sẽ là năm học khai triển Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể với kỳ vọng làm bước tiến mới căn bản và toàn diện giáo dục huấn luyện nước nhà. Làm trong ngành giáo dục tiểu học sắp 20 năm, tôi cũng kỳ vọng rất là nhiều vào sự bước tiến mới ấy. nhiều điểm tích cực của chương trình như: đang có nhiều môn học mới, các mục tiêu mới cho môn học, nội dung giáo dục nghề nghiệp đã xuất hiện các hơn… đem tới niềm tin cho phụ huynh và giáo viên phía chúng tôi.

TS Vũ Thu Hương, giảng sư khoa Giáo dục tiểu học, Đại học Sư phạm thủ đô hà nội. Ảnh: NVCC.

Tuy nhiên, còn một số điều tôi thắc mắc lúc đọc dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, nhất là tại cấp học tiểu học. Đầu tiên, trong mục yêu cầu cần đạt về tư chất và năng lực, các tác giả đã đề ra một vài năng lực cần có của người thanh viên đất nước việt nam sau lúc kết nạp chương trình giáo dục mới như: tự chủ và tự học, giao tiếp và đối tượng hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo… như vậy, các mục tiêu sống tốt, sống ấm cúng và sống thành công đã có. mặc dù thế, mục tiêu sống còn cấp thiết bậc nhất thì chưa thấy được nêu ra ở đây. 

Theo tôi, năng lực tự giữ vững và trông coi bản thân là cấp thiết số 1, cần bổ sung để bảo đảm sự không nguy hiểm, lành mạnh cho học trò. Mục này nên được đứng riêng vì tính chất quan trọng của nó thay thế ghép với năng lực tự chủ khiến học sinh cảm giác năng lực tự gìn giữ và chăm nom bản thân bị xem thường.

Về thời lượng học tập, tất cả chúng ta kêu gọi giảm tải cho học trò cơ mà tổng số lượng tiết học ở chương trình vẫn quá cao so với nhiều nước trên thế giới. Tổng thời lượng chương trình mới tại lớp 1 của đất nước việt nam là 1147 tiết, trong lúc của Nhật Bản là 1035 và Phần Lan là 855. Với thời lượng nhiều như vậy liệu rằng trẻ có bị quá tải, đặc biệt khi tâm lý sính thành tích của phụ huynh vẫn còn nặng nề và tình trạng dạy thêm học thêm, học nâng cao vẫn phổ biến khắp toàn quốc?

Biểu đồ so sánh tổng thời lượng tiết học mỗi năm, cấp tiểu học của 3 nước việt nam, Nhật Bản, Phần Lan: Vũ Thu Hương.

Thời lượng cho các môn học theo tôi còn chưa hợp lý. mục đích của chương trình nhấn mạnh việc tạo lên và lớn mạnh hài hòa thể chất và tinh thần, có tư chất tốt đẹp. dù thế, thời lượng môn học Giáo dục cách sống, Giáo dục công dân, Giáo dục thể chất tại cấp Tiểu học và THCS ít hơn hẳn đối với các môn học khác và so với thế giới. Ba môn học này tại lớp một chỉ có 70 tiết/tuần, bằng 1/6 thời lượng môn tiếng Việt. trong lúc đó, Nhật Bản dành 135 tiết/năm cho mỗi môn cuộc sống, thể dục này. 

Bảng so sánh số tiết học mỗi năm của từng môn học giữa lớp tiểu học của đất nước việt nam và Nhật Bản: Vũ Thu Hương.

Việc buộc phải những trường tiểu học đến năm học 2022-2023 phải dạy 2 buổi một ngày, cấp THCS cũng được cổ vũ dạy 2 buổi, khiến tôi vô cùng lo sợ. trên thực tế, trẻ nhỏ đất nước việt nam chưa thể được giáo dục giới tính một cách đủ đầy. Thêm nữa, phòng ốc ngủ trưa của học sinh ở những trường gọi là đủ điều kiện cũng rất tạm, trai trẻ và trẻ gái ngủ chung. như vậy, rõ rệt chúng ta đang tạo điều kiện cho những vụ việc xâm hại hoặc sàm sỡ lẫn nhau diễn ra giữa nhiều học sinh. đ/biệt lúc độ tuổi dạy thì càng ngày càng sớm.

Về mục tiêu môn Âm nhạc ở bậc tiểu học và nhiều bậc học khác, việc học hát được đặt lên hàng đầu. tuy thế, rõ rệt hát là triển vọng không phải học sinh nào cũng có. Nên chăng mục tiêu này cần được đặt xuống dưới hoặc đổi thay cho thích hợp. nhiều nội dung về nguồn gốc âm nhạc thế giới, những dòng nhạc trong nước và quốc tế... rất cần thiết để nâng cao năng lực hưởng thụ nghệ thuật của trẻ, đáng lý chiếm thời lượng lớn, thì được tóm gọn trong mục đích thường thức âm nhạc. rõ rệt với cách xếp đặt vậy nên, các thầy cô giáo sẽ nghĩ đơn thuần môn học này dạy học sinh hát là chính.

Hiện nay thế giới đứng trước những nguy cơ thách thức do giao động khí hậu và các thảm họa môi trường. dù vậy, chương trình không có bộ môn biệt lập về nhiều nội dung này. tri thức cấp thiết về môi trường và lớn mạnh bền vững chỉ được nói về đến trong các môn đời sống quanh ta, nghiên cứu tự nhiên, tìm hiểu xã hội ở cấp tiểu học; khoa học tự nhiên và khoa học xã hội ở THCS. Với thời lượng ít ỏi, rõ rệt chúng mình không thể kỳ vọng nội dung này sẽ được dạy đủ đầy cho học trò.

Ngày 12/4, Bộ Giáo Dục và Đào Tạo bàn hành dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể. Điểm mới của chương trình là chia giáo dục thành 2 quá trình căn bản (Tiểu học và THCS) và hướng nghiệp (THPT). Chương trình có mặt những môn học mới, có phân chia rõ ràng môn buộc phải và tự chọn; nhiều trường sắp xếp khoảng thời gian học từng môn... (toàn văn dự thảo).

TS Vũ Thu Hương