TS Vũ Thu Hương: 'Chương trình tiểu học mới vẫn quá nặng'

TS Vũ Thu Hương, giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học, Đại học Sư phạm tp hn, san sẻ về dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể.

2018-2019 sẽ là niên học triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể với kỳ vọng làm bước tiến mới căn bản và toàn diện giáo dục tập huấn nước nhà. Làm trong ngành giáo dục tiểu học gần 20 năm, tôi cũng kỳ vọng rất nhiều vào sự bước chuyển động mới ấy. các điểm tích cực của chương trình như: có tương đối nhiều môn học mới, nhiều mục đích mới cho môn học, nội dung giáo dục nghề nghiệp đã lộ diện các hơn… mang đến niềm tin cho phụ huynh và giáo viên chúng tôi.

TS Vũ Thu Hương, giảng viên khoa Giáo dục tiểu học, Đại học Sư phạm thủ đô hà nội. Ảnh: NVCC.

Tuy nhiên, còn một vài điều tôi thắc mắc khi đọc dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, nhất là ở cấp học tiểu học. Đầu tiên, trong mục đề nghị cần đạt về tư chất và trình độ, các tác giả đã nêu ra một vài năng lực cần có của người thanh viên việt nam sau lúc tiếp nhận chương trình giáo dục mới như: tự chủ và tự học, giao thiệp và cộng tác, xử lý bài toán và sáng tạo… vậy nên, các mục đích sống tốt, sống hạnh phúc và sống thành công tốt đẹp đã có. mặc dù thế, mục đích cam go quan trọng số một thì chưa thấy được đặt ra ở đây. 

Theo tôi, trình độ tự giữ gìn và trông coi bản thân là cấp thiết hàng đầu, cần bổ sung để đảm bảo sự không nguy hiểm, lành mạnh cho học sinh. Mục này nên được đứng riêng vì tính chất cấp thiết của nó thay cho ghép với năng lực tự chủ khiến học trò cảm giác trình độ tự bảo tồn và trông nom bản thân bị khinh rẻ.

Về thời lượng học tập, tất cả chúng ta kêu gọi giảm tải cho học trò nhưng con số tiết học tại chương trình vẫn quá cao đối với các nước trên thế giới. Tổng thời lượng chương trình mới tại lớp 1 của đất nước việt nam là 1147 tiết, trong khi của Nhật Bản là 1035 và Phần Lan là 855. Với thời lượng nhiều như vậy liệu rằng trẻ có bị quá tải, đ.biệt khi tâm lý sính thành tích của cha mẹ vẫn còn nặng nề và thực trạng dạy thêm học thêm, học nâng cao vẫn thông dụng khắp toàn quốc?

Biểu đồ so sánh tổng thời lượng tiết học mỗi năm, cấp tiểu học của 3 nước đất nước việt nam, Nhật Bản, Phần Lan: Vũ Thu Hương.

Thời lượng cho những môn học theo tôi còn chưa hợp lý. mục đích của chương trình nhấn mạnh việc tạo ra và phát triển nhã nhặn thể chất và tinh thần, có bẩm chất tốt đẹp. tuy thế, thời lượng môn học Giáo dục cách sống, Giáo dục công dân, Giáo dục thể chất ở cấp Tiểu học và THCS thấp hơn hẳn so với những môn học khác và so với thế giới. Ba môn học này ở lớp một chỉ có 70 tiết/tuần, bằng 1/6 thời lượng môn tiếng Việt. bên cạnh đó, Nhật Bản dành 135 tiết/năm cho mỗi môn sinh hoạt, thể thao này. 

Bảng so sánh số tiết học mỗi năm của từng môn học giữa lớp tiểu học của đất nước việt nam và Nhật Bản: Vũ Thu Hương.

Việc buộc phải các trường tiểu học đến năm học 2022-2023 phải dạy 2 buổi một ngày, cấp THCS cũng được khích lệ dạy 2 buổi, khiến tôi vô cùng phiền muộn. thực tiễn, con trẻ việt nam chưa được giáo dục nam hay nữ một cách đủ đầy. Thêm nữa, phòng tù và ngủ trưa của học sinh ở các trường gọi là đủ điều kiện cũng rất tạm bợ, trẻ trai và trẻ gái ngủ chung. như vậy, rõ ràng chúng ta đang tạo điều kiện cho nhiều vụ việc xâm hại hoặc sàm sỡ lẫn nhau xảy ra giữa các học trò. đặc biệt lúc lứa tuổi dạy thì càng ngày càng sớm.

Về mục đích môn Âm nhạc tại bậc tiểu học và những bậc học khác, việc học hát được đặt lên số 1. mặc dù vậy, rõ ràng hát là khả năng chẳng phải học trò nào cũng có. Nên chăng mục tiêu này cần được đặt xuống dưới hoặc thay đổi cho phù hợp. nhiều nội dung về lịch sử âm nhạc thế giới, những dòng nhạc nội địa và quốc tế... rất cấp thiết để nâng cao năng lực cảm thụ nghệ thuật của trẻ, đáng lý chiếm thời lượng lớn, thì được tóm gọn trong mục đích thường thức âm nhạc. rõ ràng với cách sắp đặt vậy nên, nhiều thầy cô giáo sẽ nghĩ đơn giản môn học này dạy học trò hát là chính.

Hiện nay thế giới đứng trước nhiều nguy cơ thử thách do biến chuyển khí hậu và những thảm họa môi trường. thế nhưng, chương trình không có bộ môn riêng biệt về các nội dung này. tri thức cần thiết về môi trường và phát triển vững trãi chỉ được nói đến đến trong những môn đời sống quanh ta, nghiên cứu tự nhiên, tìm hiểu xã hội tại cấp tiểu học; khoa học tự nhiên và khoa học xã hội ở THCS. Với thời lượng hiếm hoi, rõ rệt chúng ta không được kỳ vọng nội dung này sẽ được dạy đầy đủ cho học trò.

Ngày 12/4, Bộ Giáo Dục và Đào Tạo ban bố dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể. Điểm mới của chương trình là chia giáo dục thành 2 giai đoạn căn bản (Tiểu học và THCS) và hướng nghiệp (THPT). Chương trình hiện diện các môn học mới, có phân chia rõ rệt môn buộc phải và tự chọn; các trường sắp xếp thời gian học từng môn... (toàn văn dự thảo).

TS Vũ Thu Hương