Các âm trong tiếng Anh - Mỹ

Chia sẻ của thầy giáo Quang Nguyên về h.thống phiên âm tiếng Anh - Mỹ.

Trong lần làm việc với giáo sư Shinian Wu, trưởng khoa ngôn ngữ học ứng dụng - "applied linguistics" của trường Grand Valley State University, tôi hỏi ông về sự khác biệt giữa cách phiên âm của từ "door" trong cuốn từ điển Cambridge /dɔ:r/) và Dictionary.com (/dɔr/).

Ông giáo sư không trả lời câu hỏi của tôi, mà kể một câu chuyện. Trong một lần đi giảng dạy ở châu Phi, một giáo sư đại học đã hỏi ông: "What is the standard American pronunciation?" - cỡ nào là phát âm chuẩn Mỹ? Và ông giải đáp: "You should ask what standard and whose standard" - quan trọng là chuẩn nào và chuẩn của ai.

Ông nói tiếp có thể người Anh có xu hướng kéo dài âm /ɔ/ trong từ 'door' hơn so với người Mỹ, nên họ thêm dấu 'colon' vào để biểu lộ sự dài đó. Người Mỹ có thể nói ngắn hơn /dɔr/ - ông nói từ 'door' với một âm /ɔ/ ít kéo dài. Hoặc đơn thuần là người Mỹ và người Anh chưa đồng nhất được cách phiên âm. 

Trong một thời gian dài tìm hiểu phát âm tiếng Anh từ những giáo trình ngữ âm học (phonetics) của trường đh, giáo trình giảng dạy phát âm, và thực tế sử dụng tiếng Anh - Mỹ, tôi đã nhận thấy rất là nhiều sự khác lạ giữa cách phát âm tiếng Anh - Anh và tiếng Anh - Mỹ. điển hình nhất là lúc âm /r/ và âm /l/  đứng tại cuối (xem ở đây). những khác lạ, như âm /ɔr/ trong từ 'door' hay âm /ɑr/ trong từ 'car', thỉnh thoảng tạo lên khó khăn cho người nghe tiếng Anh ko bản xứ. Hồi mới đến Mỹ, tôi đã rất bất ngờ lúc cô sinh viên Mỹ nói từ "school" - rất khác với mường tượng của tôi.

Bảng phiên âm tiếng Anh - Mỹ, với những âm đặc thù tiếng Bắc Mỹ, do vậy sẽ là một công cụ mạnh mẽ giúp người học tiếng Anh nâng cao triển vọng nghe và nói tiếng Anh. Bạn có thể học từ những điều đơn thuần như không có âm ô trong tiếng Anh, nên nói con dê là "gốt" là sai; hoặc âm "ch" trong tiếng Anh là âm bật, thành thử, nó nghe giống âm "tr" hơn âm "ch" trong tiếng Việt.

Và, h-thốngt phát âm được áp dụng tại đây là Anh - Mỹ (điển hình là dictionary.com) chứ chẳng phải Anh - Anh (điển hình là dictionary.cambridge.org/). 

Phát âm tiếng Anh ko phải là cung đường độc nhất giúp bạn giao tiếp thành thạo và tự tin, dù vậy đó là cung đường ngắn nhất.

Quang Nguyen, Moon ESL