- Dân chủ trong trường học còn hình thức
Dân chủ trong trường học còn hình thức
-
Dân chủ trong nơi giảng dạy còn hình thức
"Tại hội nghị thực hành quy chế dân chủ trong tiền đề giáo dục - huấn luyện (GD-ĐT) do đơn vị làm việc nhà nước tiến hành tổ chức vừa qua tại hà nội, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá đang tồn ở một thực tế là "quyền của hiệu trưởng càng cấp dưới càng to" trong mảng giáo dục" (trích "Dân chủ trong địa chỉ đào tạo còn hình thức", Báo Người cần lao số ra ngày 24-3). Điều đó nói lên tình trạng thiếu dân chủ trong ko ít nhà trường hiện nay.
Quyền thầy giáo chưa thực thi đầy đủ
"Quyền của giáo viên" quy định trong lệ luật trường THCS, trường THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học (ban hành kèm theo Thông tư số 12/2011/TT của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT) chẳng thể hiệu trưởng nhà trường tiến hành thực hiện đầy đủ.
Thực trạng hiện nay cho thấy rằng trong các địa chỉ đào tạo, không ít hiệu trưởng "liên kết" được xung quanh mình một "tập thể lãnh đạo" gồm hiệu trưởng, các phó hiệu trưởng, bí thơ Đoàn, chủ tịch Công đoàn, nhiều tổ trưởng chuyên môn. Ban lãnh đạo này chỉ đạo và quyết định mọi hoạt động nhà trường.
Nếu như hầu hết hội viên trong tập thể lãnh đạo có khả năng quản lý, có chuyên môn vững vàng, có đạo đức nghề nghiệp, có cái tâm trong sáng thì sẽ giúp ích vô cùng nhiều cho hiệu trưởng trong làm việc điều khiển vận hành nơi học tập, với việc tiến hành thực hiện Quy chế thực thi dân chủ trong nhà trường. Thế tuy vậy, có những hiệu trưởng nhân kiệt điều khiển vận hành kém cỏi mặc dù vậy "được lòng" cấp trên, từ đó làm lên một tập thể lãnh đạo rất "ăn ý" và "kết nối" thêm ko ít thầy giáo trong trường làm chi viện. Thế là hiệu trưởng tự cho mình có "quyền hành" tuyệt đối trong tay và tận dụng tối đa thế mạnh đó để mạnh tay nhằm vào những thầy giáo dám có ý kiến trái chiều với chỉ đạo của mình.
Do vậy, "những việc cán bộ, giáo viên được biết, tham gia ý kiến - quan điểm, giám sát, kiểm tra thông qua hình thức dân chủ trực tiếp hoặc thông qua những tổ chức sự kiện, đoàn thể trong nhà trường" (điều 7 Quy chế thực hiện dân chủ trong hoạt động của nhà trường phát hành kèm theo Quyết định số 04/2000/QĐ của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT) chưa thể thực hành đầy đủ trong nhà trường.
Việc hiệu trưởng Trường Tiểu học Nam Trung Yên (Hà Nội) bị kỷ luật, bị sa thải mới đây là một chứng minh cho oai quyền của hiệu trưởng trong trường phổ thông.
Im lặng để ko mất danh hiệu thi đua
"Quy chế chi tiêu nội bộ" trong các địa chỉ đào tạo có quy định chia cắt cho cán bộ, thầy giáo, người đi làm số tiền "tăng thu nhập" sau khi nhà trường tiết kiệm các khoản chi hoạt động trong năm. Đây là khoản tiền công thêm mà tất cả cán bộ, giáo viên, người đi làm đều quan tâm.
Có trường căn cứ vào danh hiệu thi đua của thầy giáo có được trong niên học (thực hiện theo Thông tư số 12/2012/TT của Bộ GD-ĐT) để chia khoản tiền này. Theo đó, nếu như chơi đạt các danh hiệu thi đua từ lao động hiện đại trở lên thì sẽ không được hưởng khoản tiền công này.
Thế nên, ko ít cán bộ, giáo viên, nhân viên phải im lặng để ko bị mất danh hiệu thi đua. Họ có thể bị hiệu trưởng, hội đồng thi đua - khen thưởng nhà trường nhận xét: "Không chấp hành tốt nội quy, quy định của hội sở, công ty và thể chế, chính sách của Đảng, luật pháp của nhà nước; không có ý thức tự khắc phục khó khăn để hoàn tất nhiệm vụ; đoàn kết, tương cứu trợ giúp - hỗ trợ đồng nghiệp…" (tiêu chuẩn chung của danh hiệu lao động tiên tiến theo Thông tư 12), mà hội đồng thi đua - khen thưởng nhà trường là "tập thể lãnh đạo" đồng thuận theo ý kiến - quan điểm của hiệu trưởng.
Có trường căn cứ vào việc nhận định, phân loại cán bộ - viên chức hằng năm (thực hiện theo quyết nghị 56/2015/ NĐ-CP của chính phủ - nhà nước về nhận định và phân loại cán bộ, công chức, viên chức) để chia số tiền này. Theo đó, nếu như bị phân loại không hoàn chỉnh trách nhiệm, cán bộ, thầy giáo, người đi làm sẽ chẳng thể chia khoản tăng tiền lương.
Bởi thế, không ít cán bộ, thầy giáo, nhân viên không dám có ý kiến - quan điểm phản biện với ý kiến chỉ đạo của hiệu trưởng dù bất hợp lý. Họ đành lặng câm để giáp tết ko bị hiệu trưởng phân loại viên chức tại mức ko hoàn thiện nghĩa vụ, do có thể bị quy có hành vi chia cắt nội bộ, gây mất kết đoàn ở nơi làm việc, đơn vị (điều 28 nghị định 56) và dĩ nhiên được "tập thể lãnh đạo" của trường đồng nhất với ý kiến - quan điểm của hiệu trưởng.
Chính nhiều quy định trong Quy chế ăn tiêu nội bộ trong nhà trường song song với việc hành xử của hiệu trưởng tùy thuộc "tập thể lãnh đạo" được gắn kết vì lợi quyền của họ nên có thể nói giờ đây, cán bộ, giáo viên, nhân viên trong những nơi giảng dạy phần nhiều là an phận thủ thừa. Hiệu trưởng nói gì họ cũng... lặng im và dân chủ trong nơi học tập chỉ còn là hình thức.
Họp hội đồng sư phạm, chỉ hiệu trưởng… độc thoại
Vấn đề dân chủ trong nơi giảng dạy đang được dư luận quan tâm hơn bao giờ hết. Từ sau vụ Trường Tiểu học Nam Trung Yên (Hà Nội) vi phạm quy chế dân chủ trong việc "bưng bít" lời nói phản biện, cáo giác của thầy giáo, câu hỏi liên tiếp được đặt ra: Dân chủ trong nơi học tập có đích thật chỉ mang tính hình thức và lý thuyết suông?
Điều này đã được Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam quyết đoán "quyền của hiệu trưởng càng nhân viên dưới quyền càng to". Điều ấy quả không sai. yên ấm cho giáo viên và học sinh khi có một người thủ trưởng công ty có tài, có tâm, có tầm. Và cũng xấu số thay khi người đứng đầu đơn vị nơi giảng dạy mang tư tưởng bảo thủ, gia trưởng, độc đoán.
Khi quyền hành vận hành, điều khiển vận hành công tác giáo dục chú ý hơn vào tay hiệu trưởng phối hợp với chủ trương tự chủ về ngân sách tài chính, không hiếm tình huống hiệu trưởng biến thành "ông trời con". Mọi mệnh lệnh của hiệu trưởng phải chấp hành tuyệt đối. Mọi kế hoạch, chính sách đề ra đều phải răm rắp thực hành. bất kì lời nói phản biện nào đi ngược với quan điểm của nhà trường đều bị "để ý" và "chăm sóc đặc biệt".
Kết thúc mỗi kỳ họp hội đồng sư phạm bao giờ cũng là một câu hỏi mang tính gợi mở "Các thầy cô có ý kiến gì không?". Cuộc họp nào mà phần đàm luận càng nhộn nhịp thì càng chứng minh dân chủ được phát huy. tất nhiên là có những lúc quan điểm của thầy giáo vẫn được ban giám hiệu lắng nghe, ghi nhận dù thế đổi thay vẫn là điều không tưởng. cơ mà ko ít trường hợp họp hội đồng sư phạm mà hiệu trưởng "độc thoại" từ đầu đến cuối và thầy giáo câm lặng tiếp thu, gật đầu, ghi chép rồi cứ thế triển khai nhiệm vụ.
Tại sao ư? bởi lẽ, lời góp ý thực lòng của giáo viên đã nhiều phen bị gạt sang một bên, vì ý kiến phản biện biến chủ nhà của nó thành người được "quan tâm chăm nom đặc biệt". Chỉ cần sự phân biệt ứng xử trong cắt cử làm việc giảng dạy hay chủ nhiệm thôi cũng đủ khiến thầy giáo phải "lên bờ xuống ruộng" và thầm trách mình sao lắm chuyện để rước họa vào thân. Chính do vậy, nhiều người chọn giải pháp "im lặng là vàng" làm phương châm sống để an thân, giữ nghề.
Bản tự điều nhận xét nhận định công chức bao giờ cũng có mục nhận định ý thức tự phê bình và phê bình. thế nhưng, đây lại là "phao cứu sinh" cho nhiều người tuyệt giao hoặc cố ý không tìm ra nhược điểm nào của bản thân lúc hạ bút ghi: "Tinh thần tranh đấu phê và tự phê chưa cao".
Quả là chưa cao thật khi người ta luôn ngần ngại đóng góp ý kiến và phản biện vì tâm lý an phận cùng tư duy "vuốt mặt nể mũi" đã ăn sâu vào tâm thức người Việt. Thế dù thế, tinh thần chiến đấu tự phê bình và phê bình lắm khi bị triệt tiêu bởi chính các người lãnh đạo chuyên quyền, độc đoán và một tập thể "không dám đấu tranh".
Tiếng nói dân chủ trong địa chỉ đào tạo bị vi phạm sẽ là mảnh đất mỡ màu cho cái xấu có điều kiện nảy mầm. những biểu hiện tiêu cực trong làm việc điều hành, điều hành của ban giám hiệu sẽ sinh sôi, thực trạng mất đoàn kết trong tập thể sẽ gia tăng… tất cả sẽ đục khoét dần niềm tin, tìm mọi cách quyết chí và sáng tạo của thầy giáo nhằm nâng cao uy tín chất lượng dạy học.
Tăng cường dân chủ trong địa chỉ đào tạo là một việc làm cần thiết ngày nay nhằm chấn chỉnh những dấu hiệu tiêu cực và củng cố khối kết đoàn tập thể. Muốn vậy thì sự quản lý của những sở, ban, ngành cần đi vào thực chất, hiệu quả hơn. công tác quy hoạch - hoạch định, đào tạo và bổ nhiệm hiệu trưởng, phó hiệu trưởng cần công khai và bền chặt hơn nhằm tìm ra nhiều người lãnh đạo thật sự có tài, có tâm và có tầm. gia tăng vai trò giám sát của cộng đồng cũng là một giải pháp hiệu nghiệm nhằm động viên lời nói phản biện của thầy giáo, cha mẹ, học trò cho những vấn đề giáo dục thông qua nhiều diễn đàn về dân chủ…
Mai Lê
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét