Trường đại học khó thoát bộ chủ quản

• Ba trường đh được thoát "cơ quan chủ quản"
• Đổi chủ quản, hệ CĐ ngổn ngang khó khăn
• Bỏ bộ chủ quản, đại học sẽ ra sao?

• 

  Ba trường đh được thoát "cơ quan chủ quản"

• 

  Đổi chủ quản, hệ CĐ ngổn ngang khó khăn

• 

  Ba trường đh được thoát "cơ quan chủ quản"

• Đổi chủ quản, hệ CĐ ngổn ngang khó khăn

• Bỏ bộ chủ quản, đại học sẽ ra sao?

Trường ĐH không bộ chủ quản, mô hình này không lạ toàn thế giới tuy nhiên ở đất nước việt nam lại là mới mẻ. Với nhiều trường đh đất nước việt nam, bỏ bộ chủ quản được ví như thoát khỏi vòng kim cô bởi làm gì cũng phải xin - cho. Sự phụ thuộc quá các vào bộ chủ quản khiến nhiều trường khó phát triển.

Hội đồng trường quyết định tất cả

Là một trong 3 trường có đề án thí điểm không bộ chủ quản (cùng với trường đại học Kinh tế Quốc dân và trường đại học Bách khoa Hà Nội), trường đại học Kinh tế tp.hồ chí minh đã đang có nhiều năm thí điểm tự chủ nên với trường, sau này không còn bộ chủ quản. Điều này liệu có dẫn đến trường gặp trở ngại?

Thí sinh nộp hồ sơ nhập học vào một trường đh ở tp.hồ chí minh Ảnh: TẤN THẠNH

PGS-TS Nguyễn Hữu Huy Nhựt, Phó Hiệu trưởng trường đh Kinh tế sài gòn, cho hay kinh phí hoạt động của các trường lâu nay tùy thuộc 2 nguồn chính là học phí sinh viên đóng và ngân sách chính phủ cấp. các năm qua, trường thí điểm tự chủ, trong số đó có tự chủ ngân sách tài chính lấy thu bù chi, không dựa vào ngân quỹ nhà nước thì trường vẫn đứng vững. ở các mảng khác, trường đã được chủ động hơn nên chắc chắn khi ko còn bộ chủ quản, trường sẽ ko gặp gian nan gì.

Bộ Giáo dục & Đào tạo (GD-ĐT) cho biết điều kiện thí điểm tiến hành thực hiện chính sách ko có bộ chủ quản đối với một số trường đh trực thuộc bộ: những tiền đề giáo dục ĐH đang được giao thí điểm đổi mới chủ trương hoạt động hoặc đã tự đảm bảo chi luôn luôn và chi đầu tư; hội đồng trường đang được có mặt trên thị trường theo quy định và hoạt động hữu hiệu, ổn định; đã đạt kiểm định uy tín chất lượng nhiều tiền đề giáo dục ĐH.

Khi bỏ hội sở chủ quản với nhiều trường thuộc vào, Bộ GD-ĐT chỉ còn vai trò quyết định ra đời hội đồng trường. Theo lý giải của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ, lúc không còn bộ chủ quản, hội đồng trường sẽ có "thượng phương bảo kiếm" trong tay. Hội đồng trường quyết định hầu hết vấn đề của trường - từ bổ nhậm, miễn nhiệm hiệu trưởng đến huấn luyện, nhân công cũng tương tự như nhiều bài toán liên quan đến tài chính, tiền đề vật chất, khoa học k-thuật của trường.

Bộ chủ quản nên quản gì?

Nhiều trường đh đang tiến hành thực hiện tự chủ cho hay ngay cả lúc đã tự chủ được ngân sách tài chính, xài tiền còn phải xin phép thì việc thoát bộ chủ quản là cực khó xảy ra.

Thẳng thắn hơn, hiệu trưởng một trường đh công lập cho hay về cơ bản, bộ chủ quản hiện nay chỉ thực hiện 2 việc chính là cấp phát đầu cơ và bổ dụng nhân sự ban giám hiệu. Đây là 2 việc có dính đến quyền lợi chính đáng của bộ chủ quản nên không dễ gì bộ buông.

PGS-TS Nguyễn Thiện Tống, giảng viên trường đại học Bách khoa tp.hcm, có ý kiến là nhược điểm to nhất về tổ chức quản lý của hệ thống giáo dục ĐH là sự phân tán nghĩa vụ vận hành cho quá những bộ và nhiều tỉnh, thành chủ quản. Việc chia cắt các nghĩa vụ quản lý chính phủ về giáo dục ĐH giữa Bộ GD-ĐT với những bộ, ngành khác đã khiến cho việc vận hành chính phủ so với h.thống giáo dục chồng chéo, phân tán, thiếu đồng nhất.

Ông Tống cho hay vào cuối các năm 1980, những trường đh và CĐ đã được chuyển dần từ nguyên tắc quản lý theo "sản phẩm đào tạo và sử dụng" trực thuộc các bộ chủ quản khác nhau sang nguyên tắc điều hành theo "quy trình phương tiện kỹ thuật giáo dục" của bộ độc nhất là Bộ GD-ĐT. cơ thế nhưng mà, hiện nay, Bộ GD- ĐT chỉ có bổn phận điều khiển vận hành trực tiếp khoảng 1/3 trường đh trong tổng số hơn 285 trường; chính phủ - nhà nước chịu nghĩa vụ về 2 ĐHQG; các bộ, ngành và chính quyền nhiều tỉnh, thành cùng tham dự điều khiển vận hành tổng số lượng trường còn lại.

Những vấn đề về ngân sách và thẩm quyền quản trị đối với giáo dục ĐH bị chia xẻ giữa nhiều bộ, tỉnh - thành, công sở chủ quản. tất cả những điều này đã dẫn đến việc tiến hành thực hiện cải tổ giáo dục ĐH trở nên khó khăn.

Theo ông Tống, h-thốngt các tiền đề huấn luyện cần quy về một đầu mối là Bộ GD-ĐT. khi đó, Bộ GD-ĐT là trụ sở quản lý nhà nước về tập huấn chứ ko phải là chủ quản. nhiều trường đại học phải được tự chủ hoàn toàn, phải được tự quyết định mọi vấn đề tùy vào luật pháp. 

Chỉ là hình thức nếu vẫn còn trói buộc

TS Nguyễn Đức Nghĩa, nguyên Phó giám đốc điều hành ĐHQG tp hcm, cho rằng nếu chỉ hô hào bỏ bộ chủ quản mà những thông tin, quy chế vẫn còn nguyên, vẫn cột chặt trường thì bỏ bộ chủ quản chỉ là chuyện hình thức.

Để có thể thoát khỏi bộ chủ quản, nhiều tiền đề giáo dục ĐH nhỏ nhất phải tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu cơ. Nếu ko thì đây vẫn là chuyện trong mơ.

Huy Lân