Người đi xây 'thư viện nhỏ trên núi'

Những ngày cận Tết, chị Phan Thị Lan Anh (Hà Đông, Hà Nội) tất bật đóng gói sách cũ để sẵn sàng cho hành trình Mèo Vạc, Hà Giang. Cả tháng nay chị bán những mặt hàng Tết trực tuyến như lạp xường, măng khô, rượu táo mèo, rượu La Pán Tẩn để gây quỹ làm tủ sách cho con trẻ miền núi.

Ý tưởng làm bằng thiện bằng sách đến với chị Lan Anh rất tình cờ. một vài năm trước, khi chị mua sách tặng cho đứa cháu nhỏ, nó tỏ ra ấm ức "dì tặng quà cho cháu thì đừng tặng sách". cơ mà, trong những chuyến công tác lên vùng cao, chị nhìn thấy cảnh con trẻ thiếu thốn mọi thứ, khao khát được cầm những quyển sách dù đã sờn cũ.

Chị Lan Anh phân loại sách trước một chuyến từ thiện lên vùng cao. Ảnh: NVCC

Vốn công tác cho tổ chức phi chính phủ, luôn luôn đi điều tra những vùng sâu, hành lý của chị Lan Anh luôn có thêm vài cuốn sách cũ gom từ nhà. Dần dần, những địa phương thi nhau xin sách khiến chị nảy ra sáng kiến lập những tủ sách nhỏ cho con trẻ trở ngại.

Sau khi nghỉ sinh, chị bỏ hẳn việc làm ở tổ chức phi chính phủ để chú trọng cho công trình "Thư viện nhỏ trên núi", có mặt trên thị trường vào năm 2015.

Thay đổi nhận thức bằng công cụ rẻ nhất

"Nhiều người lên miền núi thường mang bánh kẹo tặng con trẻ, cơ mà theo tôi đó chỉ là sự tương hỗ tức thời, không có giá trị lâu bền. căn nguyên đói nghèo của người miền núi chính là tư duy cũ. Để đổi thay, cần đánh vào nhận thức của con trẻ thông qua giáo dục, mà công cụ rẻ nhất là sách", chị Lan Anh nhận định.

Trẻ em miền núi đang có nhiều thời gian rảnh cơ mà không có hình thức tiêu khiển thích hợp. Chị Lan Anh kêu gọi mọi người quyên góp sách, gồm sách giáo khoa và những cuốn có nội dung đơn giản, dễ đọc. Sau hai năm thực hiện công trình, chị triển khai xây dựng được 7 thư viện, mỗi thư viện hơn 1.000 đầu sách, chưa kể sách giáo khoa. Hiện những thư viện chỉ có sách tiếng Việt, thời gian tới sẽ được bổ sung sách tiếng Anh.

Quyên góp sách đối với chị Lan Anh chẳng phải là chuyện khó nhất, điều cấp thiết hơn là điều hành thư viện hiệu nghiệm nhằm kích thích phong tục đọc ở con trẻ vùng cao. Với chị, thư viện chẳng những là nơi những em đến tìm sách mà còn là vị trí cuộc sống phong tục, nơi giao lưu của câu lạc bộ đọc sách, câu lạc bộ làm thơ, dạy kinh nghiệm sống.

Học sinh trường tiểu học và THCS Kim Nọi (Mù Cang Chải, Yên Bái) nhận tủ sách từ "Thư viện nhỏ trên núi". Ảnh: Phiêu Linh

Từng có thời gian công tác cho một doanh nghiệp sách, chị Lan Anh liên kết với khoa thông tin thư viện của Đại học khoa học Xã hội và nhân bản, nhờ tương hỗ về kỹ thuật như mã hóa sách, viết tài liệu chỉ dẫn sử dụng thư viện và phương pháp nhận định hiệu nghiệm. những sinh viên thuộc khoa này có điều kiện tập sự cùng công trình, đến từng điểm tặng sách để điều tra, học hỏi về chu trình gây quỹ, giải quyết sách, điều hành thư viện.

Bên cạnh đó, chị muốn chọn ra một vài trường điểm để làm thư viện cởi mở chuẩn. "Tôi chẳng những tặng sách mà sẽ chỉ dẫn trẻ làm sổ thư viện, gồm có thông tin người mượn, ngày mượn, ngày trả nhằm bảo vệ sách và để mỗi cuốn sách có vòng đời dài nhất. Sau một thời gian, những hội viên trong công trình sẽ quay trở lại để nhận định hiệu nghiệm của thư viện", chị Lan Anh nói.

Khó khăn hình thành cơ hội

Những ngày mới bắt tay thực hiện, chị Lan Anh phải tự bỏ tiền túi mua sách, tự mình đi điều tra vùng núi phía Bắc. chứng kiến những cố gắng của chị, nhiều người ngỏ ý quyên góp tiền cơ mà chị thoái thác, chỉ quy đổi ra thành sách bởi không muốn bị hiểu nhầm ý nghĩa.

Không ít lần chị Lan Anh gặp phải sự cố trên đường đi, cơ mà với chị khi dám dấn thân vào trở ngại, cơ hội sẽ tự tìm đến. mới đầu chưa có kinh nghiệm tổ chức từ thiện, hoạt động tự phát của nhóm còn khiến nhiều người ngại ngần. "Điều may mắn là khi hiểu được thông điệp của Thư viện nhỏ trên núi, những doanh nghiệp sẵn sàng tương hỗ. chẳng hạn, công an ở Hòa Bình kết hợp tổ chức những buổi giảng dạy về an toàn giao thông cho con trẻ xen giữa với những buổi đọc sách", chị kể. 

Khi chưa có ai tài trợ tiền, chị kêu gọi tình nguyện viên và thực hiện những hoạt động gây quỹ. Hiện công trình đang có gần 10 tình nguyện viên cốt cán và cực nhiều mạnh thường quân từ khắp nơi luôn sẵn sàng tương hỗ.

Việt Anh, sinh viên Đại học kiến trúc hà nội, tình nguyện viên của công trình ngay từ những ngày đầu, chia sẻ: "Kinh phí hoạt động hạn hẹp nên chúng em luôn cố gắng tiết kiệm phí tổn tối đa cho mỗi chuyến đi làm tủ sách, bạn làm truyền thông, bạn thiết kế logo sự kiện, bạn làm hoạt náo viên".

Sự lan tỏa của công trình sách

Với chị Lan Anh, công trình "Thư viện nhỏ trên núi" chẳng những mang tới kiến thức cho những em nhỏ vùng cao mà còn mang tới những bài học cho những người thực hiện. công trình hướng đến những người trẻ, giúp họ tự luyện tập kinh nghiệm nhận định, giám sát, thiết kế một chương trình khoa học. Nhiều sinh viên vốn là cậu ấm, cô chiêu, chưa từng trải qua khó nhọc, nay được tự tay đóng tủ, phân loại sách, đi đến những vùng đất xa xăm để trao cho những em nhỏ.

Tình nguyện viên công trình dạy những em nhỏ vẽ tranh. Ảnh: NVCC

Chưa có điều kiện tương hỗ con trẻ ở mọi nơi, chị Lan Anh chú trọng vùng trở ngại cơ mà không xa quá, thích hợp để đi vào hai chủ nhật, tiện lợi cho lịch công tác và học tập của mọi người. Ngoài ra, những phượt thủ khi biết đến công trình đã chủ động liên hệ và đề nghị giúp chuyên chở sách.

Thời gian mới đây, chị Lan Anh kết hợp tổ chức tour du lịch từ thiện nhằm tạo cơ hội cho cha mẹ dẫn con nhỏ đi cùng. Trẻ thành phố được tham dự vào mọi mắt xích tổ chức, kết bạn với trẻ vùng cao, luôn luôn viết thư thăm hỏi nhau. đại đa số cha mẹ cảm giác vinh dự khi nhìn con lau dọn, nâng niu từng cuốn sách để mang tặng trẻ miền núi, đi mò cua bắt tù và với anh chị mới một cách háo hức.

Hè 2016, chị Lan Anh kêu gọi được những tình nguyện viên từ Tây Ban Nha, New Zealand, Mỹ sang việt nam dạy tiếng Anh. những gia đình địa phương lo chỗ ăn chỗ ở cho những tình nguyện viên suốt ba tháng hè. Clara MacDonell, một nữ sinh người Mỹ sau khi về nước đã viết thư thổ lộ: "Trải nghiệm dạy tiếng Anh cho con trẻ ở Yên Bái chẳng những giúp tôi luyện tập kinh nghiệm giảng dạy mà còn khiến tôi cảm động khi được đối xử như một phần của cộng đồng".

Ra Tết, chị Lan Anh có kế hoạch triển khai xây dựng thư viện cho 3 trường học ở Ninh Thuận, một trường ở Thanh Hóa. Với mục đích nhân rộng mô hình "Thư viện nhỏ trên núi", chị đang triển khai xây dựng app nhằm cập nhật vị trí lập thư viện trên cả nước. Bằng cách này, những ai muốn tặng sách cho trẻ trở ngại sẽ nắm được tình hình diễn biến, tránh chằng chịt và tiện bổ sung đầu sách một cách khoa học.

Phiêu Linh

>>Bà mẹ Trung Quốc xây tháp sách
>>Thư viện giữa rừng sâu