Thứ Sáu, 27 tháng 1, 2017

Nuôi dưỡng tinh thần dân tộc

Nói đến tinh thần dân tộc, những khi tưởng như trừu tượng và lý thuyết. cơ mà chẳng phải, nó chi tiết và thực tế lắm. Có quan điểm cho rằng ai mà chẳng có, nước nào mà chẳng có tinh thần dân tộc. Đúng cơ mà không hoàn toàn giống nhau. chừng độ khăng khít hay lỏng lẻo, mạnh mẽ hay yếu mềm; thực thụ, lành mạnh hay cực đoan, dân tộc ích kỉ và sô-vanh nước lớn… thì có khác nhau. không ít người nói tinh thần dân tộc là "quan trọng" cơ mà thực chất chưa tinh thần được tầm cỡ của vấn đề; có khi lãng quên hoặc coi cái khác cấp thiết hơn.

SỨC MẠNH TRƯỜNG TỒN

Lịch sử thế giới cho thấy những quốc gia với tinh thần dân tộc mạnh mẽ đã vượt qua những thách thức và sóng gió, vươn lên vị trí bậc nhất, trở thành những cường quốc. Nước Nhật, với tinh thần dân tộc cao, đã thực hiện một cuộc đại cải cách thời Minh Trị, vươn lên đứng đầu châu Á; và sau Thế chiến II là một nước bại trận, bị hai quả bom nguyên tử gây nên tai họa khủng khiếp, thế mà 40 năm sau họ đã vượt qua, trở thành cường quốc về kinh tế. Nước Đức, cũng với tinh thần dân tộc, đã trở thành một tâm điểm công nghiệp bậc nhất của phương tây. Sau Thế chiến II cũng là nước bại trận, kiệt quệ và bị chia đôi cơ mà sau một thời gian rất ngắn họ đã đồng nhất sơn hà và trở thành một quốc gia mạnh nhất phương tây về kinh tế.

Nước Nga, với tinh thần dân tộc bất diệt, đã thắng lợi trong Thế chiến II, cứu nhân loại ra khỏi thảm họa phát-xít, tự khắc phục những hậu quả chiến tranh ác liệt, vượt lên trở thành cường quốc công nghiệp và quân sự bậc nhất thế giới. những năm mới đây, với những thăng trầm, nhà lãnh đạo Vladimir Putin vẫn giữ được tin cẩn của dân chúng nhờ biết tranh thủ được tinh thần dân tộc Nga. Nước Anh và nước Pháp cũng với tinh thần dân tộc đã có thời điểm vươn ra chiếm một phần bờ cõi bao la của thế giới thành thuộc địa và đến nay vẫn là một trong những cường quốc của thế giới.

Nước Mỹ, một hợp chủng quốc, mới nghe cứ tưởng tinh thần dân tộc không có nhiều cơ mà không, họ luôn có tinh thần dân tộc mạnh mẽ và đó là sức mạnh cấp thiết để Mỹ vượt lên giữ vị trí cường quốc bậc nhất của thế giới. Trong cuộc bầu cử tổng thống mới đây, ông Donald Trump đã thắng lợi một cách "bất ngờ" nhờ tranh thủ được tinh thần dân tộc Mỹ. Còn đang có nhiều dân tộc và quốc gia khác và những nhà hoạt động chính trị - xã hội đã nhờ tinh thần dân tộc mà vượt lên, giành thắng lợi.

 NMột dân tộc lớn mạnh phải bắt đầu từ sự lớn mạnh của từng con người.  ảnh: Nguyễn Á

NMột dân tộc lớn mạnh phải bắt đầu từ sự lớn mạnh của từng con người.

ảnh: Nguyễn Á

Ai mà chẳng có tinh thần dân tộc? Đúng vậy, cơ mà chừng độ và tính chất thì khác nhau và cũng chẳng phải ai khi nào cũng nghĩ đến dân tộc. dĩ nhiên, để thành công, chẳng những có tinh thần dân tộc. Song tinh thần dân tộc vẫn là một sức mạnh khá lớn nhất, sẽ có khả năng tập hiệp lực lượng những nhất. những chính trị gia khi ứng cử, tất cả đã sử dụng tinh thần dân tộc để tranh thủ phiếu bầu của cử tri. tất cả anh hùng dân tộc ở những quốc gia cũng đều dựa trên tinh thần dân tộc để thực hiện thành công những cuộc cách mệnh. tất cả những kẻ mị dân cũng thường lợi dụng tinh thần dân tộc để thực hiện những ý đồ đen tối.

Dân tộc việt nam ta đã bị 1.000 năm Bắc thuộc. nguồn gốc thế giới cho đến nay gần như tất cả những dân tộc khi bị đô hộ trực tiếp liên tiếp trong khoảng gần 200 năm thì đều bị đồng hóa; riêng có hai dân tộc không bị như thế là Do Thái và việt nam.

Dân tộc Do Thái đã mất nước gần 2.000 năm. Có một thời gian dài họ không còn sơn hà, công dân tản mát đi những nơi. khi kết thúc Thế chiến II, họ tụ tập lại để đấu tranh giành một phần bờ cõi, lập nên chính phủ Israel. Họ làm được điều kỳ diệu đó đầu tiên là nhờ nhựa sống của một tinh thần dân tộc. Mới lập lại nước hơn nửa kỷ nguyên, trong điều kiện không hoàn toàn có hòa bình, mà xung đột chiến tranh khu vực những lần đã diễn ra cơ mà đến nay họ đã là một quốc gia lớn mạnh, có những lĩnh vực đứng bậc nhất thế giới. Họ làm được điều kỳ diệu thứ hai này đầu tiên cũng là nhờ tinh thần dân tộc, một nhựa sống và vươn lên mãnh liệt, với những lựa chọn anh dũng và đúng đắn trong định hướng lớn mạnh.

Còn chúng ta, 1.000 năm bị đô hộ trực tiếp bởi một dân tộc rất đông người, mạnh hơn ta gấp bội về những mặt, họ có một nền phong tục rất "mạnh" cơ mà dân tộc việt nam vẫn không bị đồng hóa. đó là sự bất diệt, một nhựa sống mãnh liệt, dẻo dai, trường tồn. đó là tinh thần dân tộc. Là phong tục dân tộc. Sau 1.000 năm không đồng hóa được việt nam, người phương Bắc biết đó là do sức mạnh của phong tục dân tộc Việt. Rút kinh nghiệm, sau đó, với 20 năm nhà Minh đô hộ việt nam, họ đã chú trọng cao độ để xóa bỏ nền móng phong tục. Ngày ấy, những công trình phong tục của người Việt đã bị họ đập phá, san bằng; những sách quý của người Việt đã bị thất truyền, do bị đốt hoặc mang về phương Bắc.

Sau này, nhà Nguyễn đã phải khôi phục những công trình. Vậy đó! Phương Bắc ngày xưa đã bền chí, liên tiếp và quyết liệt, bằng mọi biện pháp và âm mưu để đồng hóa dân tộc ta cơ mà họ không làm được nhờ việt nam luôn biết hun đúc tinh thần dân tộc. Trong nguồn gốc, có những khi do bị mất nước mà suốt một thời gian dài người việt nam ta không có chính phủ của mình. Ngày ấy, cộng đồng người Việt đã tồn ở, bất khuất độc lập là nhờ tinh thần dân tộc và những tổ chức xã hội lành mạnh, để rồi sau đó tìm cách giành lại độc lập. chúng ta có quyền vinh dự về tinh thần dân tộc ấy.

TỰ HÀO cơ mà không CHỦ QUAN

Đó là niềm vinh dự chính đáng cơ mà khía cạnh khác lại chẳng thể chủ quan. Cũng trong nguồn gốc ấy, ta đã những lần bằng tinh thần dân tộc và sự anh hùng mà giành lại được độc lập song sau đó lại để mất độc lập vì sự lạc hậu (không phát triển) trong vòng cộng thêm sự tha hóa quyền bính. ngày nay, tuy điều kiện và hoàn cảnh đã khác xưa cơ mà thực chất bài toán vẫn chưa có gì đổi thay.

Từ ngày có mặt trên thị trường, Đảng Cộng sản việt nam đã giương cao ngọn cờ dân tộc. Nhờ thế mà tụ tập được dân chúng đủ những tầng lớp trong xã hội, từ trí thức đến công nhân, thợ thuyền, nông dân, những người buôn bán nhỏ, kể cả một bộ phận địa chủ, tư sản dân tộc, kể cả những người đang bên trong đội ngũ địch. Với ngọn cờ dân tộc, Đảng đã tụ tập toàn dân, hình thành cuộc cách mệnh Tháng Tám năm 1945, giành lại được một sơn hà đã mất và nền độc lập cho dân tộc. Rồi cũng với ngọn cờ ấy, cả một dân tộc xuất phát cầm súng trong những cuộc chiến tranh vệ quốc, đưa kháng chiến đến thành công.

Trong công cuộc triển khai xây dựng hòa bình, lớn mạnh sơn hà, Đảng Cộng sản việt nam đã những lần chứng nhận phải thực hiện "đại đoàn kết toàn dân tộc", coi đó là động lực, là sức mạnh khá lớn nhất. Trước đó, vào khoảng sẵn sàng đồng nhất sơn hà, Đảng và chính phủ ta đã có cơ chế phải thực hiện hòa giải, hòa hợp dân tộc. Đường lối ấy là đúng đắn cơ mà rất tiếc là trong công đoạn thực hiện, tư duy chưa nhất quán, nhận thức thiếu sâu sắc, chưa hiểu hết tầm cỡ khá lớn của bài toán. Chiến tranh đã kết thúc lâu rồi mà vết thương lòng của sự chia cắt dân tộc (do chiến tranh để lại) vẫn còn đó, trong vòng quá lâu, gần nửa kỷ nguyên vẫn chưa hoàn toàn kết thúc. Chủ nghĩa lý lịch, tính định kiến và lòng nghi kỵ đã âm thầm hình thành phân cách trong lòng dân tộc.

Trước đây, hàng triệu người đã ngã xuống trong chiến tranh với niềm tin về sự đồng nhất sơn hà. sơn hà đồng nhất rồi cơ mà dân tộc chưa hoàn toàn đồng nhất. chúng ta không muốn cơ mà tình hình diễn biến đã vậy. Cần phải có biện pháp quả quyết để kết thúc tình trạng ngoài ý muốn này nhằm làm lành hẳn vết thương chiến tranh trong lòng dân tộc; từ đó hình thành sức mạnh khá lớn của một dân tộc đồng nhất mà ta luôn vinh dự về truyền thống vang dậy.

Trong công đoạn triển khai xây dựng sơn hà, đã có và vẫn còn không ít những quan điểm khác nhau. đó là chuyện bình thường vì nhận thức và thông tin ở cá nhân thường khác nhau. Mọi người phải được tự do suy nghĩ và tự do diễn đạt chính kiến của mình. không có tự do ấy mới là không bình thường. Sự khác nhau đó chẳng thể san bằng. Mà cũng không chuyện gì lại phải tốn công sức để san bằng cho giống nhau tất cả bởi cũng chẳng để làm gì. Chính sự khác nhau ấy nếu biết đối xử khoa học thì sẽ là tinh thần phản biện để trên cơ sở đó mà hoàn thành và tìm thấy chân lý. Trong sự khác nhau đó, tất cả có điểm giống nhau rất cơ bản, rất đáng trân trọng, đó là một tinh thần dân tộc. Đừng đẩy những quan điểm khác nhau về phía cạnh tranh mà hình thành nứt rạn và làm thương tổn tinh thần dân tộc - cái cho ta sức mạnh để trường tồn và lớn mạnh.

Tiếp theo và song song với sự trường tồn của dân tộc, phải là lớn mạnh. Trong thế giới hội nhập ngày nay càng phải vậy. Tồn ở để lớn mạnh. lớn mạnh mới tồn ở. Tồn ở và lớn mạnh là hai mặt của cùng một bài toán. chẳng thể tồn ở mà không lớn mạnh. chẳng thể lớn mạnh mà đánh mất mình. Trong chiến tranh, tinh thần dân tộc đã hướng vào sự chiến đấu bất khuất. Nay hòa bình và triển khai xây dựng, tinh thần dân tộc phải chú trọng hướng vào sự lớn mạnh. bấy lâu nay, ta hay đề cập sự lớn mạnh của sơn hà mà ít đề cập sự lớn mạnh của dân tộc vì cho rằng trong sơn hà có dân tộc. Việc này cần nghĩ sâu hơn! sơn hà là không gian để dân chúng an cư. Sự lớn mạnh của một không gian những khi không trùng hợp với sự lớn mạnh của những con người là chủ nhà đang an cư trong không gian ấy.

Và khi đề cập sự lớn mạnh của dân tộc, của con người thì chẳng những có kinh tế, tiền lương mà còn cái khác cấp thiết hơn nữa là phong tục, trình độ, trình độ... cao hơn, đẳng cấp hơn, để từ đó mà con người tự do hơn, làm chủ được lớn hơn, có uy tín cuộc sống cao hơn. Vài chục năm qua, công cuộc "xóa đói giảm nghèo" ở nước ta đã có những kết quả là rất cấp thiết song không bởi thế mà chủ quan. cuộc sống vẫn còn cực nhiều thứ công cốc bằng, kể cả việc những con người yếu thế hơn bị kẻ khác hà hiếp, đã gây ra phân tâm, phân hóa và làm thương tổn tinh thần dân tộc.

VƯƠN TỚI TẦM CAO MỚI

Suốt mấy ngàn năm qua, những thế hệ người việt nam luôn vinh dự về tinh thần dân tộc trong công cuộc giữ nước. Niềm vinh dự đó hoàn toàn chính đáng và rất cấp thiết. không cực đoan, không dân tộc ích kỉ. cơ mà, cần chính trực và anh dũng, dù chỉ một lần, nhìn thẳng vào sự thật, để thấy cho rõ rằng sự vinh dự về quá khứ giữ nước của chúng ta đã có phần thái quá, từ đó mà ỷ lại, chủ quan, khiến cho không tránh được sai lầm ngay sau những cực đỉnh của chiến thắng; và nhất là không nhìn thấy mặt nhược điểm, kém cỏi trong vòng những trăm năm, cả ngàn năm, về phong tục (trong) lớn mạnh, bởi thế mà tụt hậu, chậm trễ trong công cuộc lớn mạnh của quốc gia và dân tộc. ngày nay, trong hòa bình, triển khai xây dựng, người Việt chỉ có thể vinh dự về sự lớn mạnh của chính mình.

Phát triển là con đường, là cách tuyệt vời nhất để bảo vệ, phát huy và bồi đắp tinh thần dân tộc. không lớn mạnh thì rồi sẽ tiếp tục tụt hậu, sẽ đến khi chẳng còn gì đáng vinh dự nữa; những năm tháng vang dậy cũng sẽ giảm dần ý nghĩa; chẳng thể mượn mãi xương máu của quá khứ. Hãy với tinh thần dân tộc, bằng tinh thần dân tộc, bỏ quá những khác biệt và bất đồng, đoàn kết triệu người như một để vươn lên, để vươn tới một tầm cao mới, đưa nước ta trở thành một quốc gia lớn mạnh. Trong bất kỳ thời điểm nào, hoàn cảnh nào, với tình hình diễn biến quốc tế ngày nay càng phải vậy, chỉ có thể dựa trên sức mạnh của toàn dân tộc mới có thể bảo vệ thành công và lớn mạnh vững bền sơn hà.

Đất nước bước sang năm mới. Nhớ những năm chiến tranh gian khổ nhất, ác liệt nhất, mùa Xuân nào Bác Hồ cũng làm thơ để chúc Tết toàn dân tộc. Niềm tích cực là sức mạnh. tinh thần dân tộc cũng là mùa Xuân vĩnh cửu. Mùa Xuân và tinh thần dân tộc mang tới những cảm xúc, cho ta thêm sức mạnh để cùng nhau khởi nghiệp, cho gia đình và cho sơn hà. Mong mọi điều tốt đẹp cho dân tộc và sơn hà ta!

(Quảng Nam, cuối năm 2016)

Vũ Ngọc Hoàng

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét